Dịch tả lợn châu Phi đang gia tăng trở lại trên toàn quốc, với 636 ổ dịch được phát hiện tại 30/34 tỉnh thành, khiến hơn 42.300 lợn mắc bệnh và buộc tiêu hủy hơn 43.300 con. So với cùng kỳ năm 2024, số lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy đã giảm hơn 34%, tuy nhiên, tỷ lệ lợn mắc bệnh có chủng tái tổ hợp genotype I-II đang có xu hướng tăng cao.
Chủng virus này xuất hiện lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2023 và hiện chiếm 45% số ca mắc. Đáng chú ý, Việt Nam hiện có ba loại vaccine dịch tả lợn châu Phi do các đơn vị trong nước sản xuất được cấp phép lưu hành, với 7,8 triệu liều đã cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, chưa có loại vaccine nào có thể bảo hộ hiệu quả với chủng genotype I-II.
Kết quả khảo sát lưu hành virus cho thấy việc tiêm các loại vaccine của Việt Nam sản xuất đối với chủng tái tổ hợp genotype I-II có miễn dịch rất thấp, và lợn có thể chết rất nhanh. Trước tình hình này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết Bộ đã đặt mục tiêu hợp tác với các nhà khoa học để “cắt gen” chủng của genotype I-II, nhằm nghiên cứu và phát triển vaccine phù hợp.
Thứ trưởng Tiến cũng nhận định nguyên nhân dịch bệnh bùng phát trở lại là do tâm lý chủ quan của người dân sau đỉnh dịch 2019-2020, cũng như việc kiểm soát dịch bệnh, xử lý ổ dịch, và kiểm soát giết mổ chưa được triển khai đồng bộ. Ông nhấn mạnh rằng việc phòng chống dịch tả lợn châu Phi cần được triển khai một cách quyết liệt và đồng bộ hơn nữa.
Về lâu dài, Thứ trưởng Tiến cho rằng Việt Nam cần thay đổi hình thức chăn nuôi từ nhỏ lẻ sang quy mô lớn, tập trung, để kiểm soát dịch bệnh và đảm bảo an toàn sinh học. Dịch tả lợn châu Phi có nguồn gốc từ châu Phi, lây lan nhanh, và có tỷ lệ chết gần như 100% với lợn nhiễm bệnh. Virus này cũng có sức đề kháng cao và khả năng chịu được nhiệt độ thấp, do đó việc kiểm soát và phòng chống dịch bệnh này là vô cùng thách thức.
Thông tin về tình hình dịch bệnh cũng cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Việt Nam cần tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn người dân về cách phòng chống dịch tả lợn châu Phi, cũng như hỗ trợ các địa phương trong việc kiểm soát và xử lý ổ dịch.
Trước những thách thức này, việc tăng cường năng lực sản xuất vaccine và nghiên cứu các giải pháp mới để kiểm soát dịch bệnh là điều cần thiết. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng như các địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ để thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh một cách hiệu quả nhất.