Nhiều người lớn lên trong gia đình có anh hoặc chị em ruột đồng giới, nhưng vẫn mang theo nỗi cô đơn, tủi thân và cảm giác bị bỏ rơi. 심지어, họ còn cảm thấy chưa từng được là chính mình. Điều này không phải là hiếm gặp và có thể gây ra những ảnh hưởng lâu dài đến tâm lý và sự phát triển của trẻ.
Tùng, 41 tuổi, một nhân viên kinh doanh tại TP.HCM, chia sẻ về trải nghiệm của mình khi lớn lên với một người anh trai lớn hơn ba tuổi. Người anh này luôn tỏa sáng với thành tích học tập xuất sắc và sự năng động, trong khi Tùng tự nhận thức mình là người trầm tính và ít nổi bật. Mỗi lần anh trai đoạt giải hoặc đạt điểm cao, cả nhà lại dành sự chú ý và lời khen cho anh ấy, khiến Tùng cảm thấy như bị bỏ rơi. Sự trầm lặng và cảm giác bị bỏ rơi đã theo anh vào đời sống hôn nhân, khiến anh vẫn thấy khó gần gũi với chính vợ con mình.
Tương tự, Hương, 39 tuổi, một nhân viên kế toán tại Đồng Nai, cũng chia sẻ về cảm giác bị so sánh liên tục với hai người chị gái giỏi giang và xinh đẹp của mình. Cô thường xuyên cảm thấy tự ti và ganh tị âm thầm, luôn cố gắng tìm kiếm sự chú ý nhưng dường như không bao giờ đủ. Một lần, khi cố gắng chia sẻ về chuyện ở trường, nhưng bị mẹ và chị gái bỏ qua như thể không nghe thấy, đã khiến Hương cảm thấy đặc biệt bị bỏ rơi và tự ti.
Hai câu chuyện này không phải là cá biệt. Nhiều cha mẹ có con một bề vẫn xem đó là điều thuận lợi, giúp đỡ cực hơn trong việc nuôi dạy con. Tuy nhiên, đằng sau sự thuận lợi này lại tiềm ẩn những thách thức trong sự phát triển tâm lý, vai trò giới và bản sắc cá nhân của mỗi đứa trẻ. Cha mẹ cần thay đổi cách nhìn về từng đứa trẻ, không nên áp đặt suy nghĩ rằng con trai phải mạnh mẽ hay con gái phải dịu dàng. Khi được công nhận đúng với bản thân, trẻ sẽ tự tin hơn, sống thật hơn, không phải gồng mình theo khuôn mẫu để làm vừa lòng người khác.
Sự công bằng không nằm ở việc đối xử giống nhau, mà ở việc thấu hiểu và đáp ứng đúng nhu cầu riêng của mỗi đứa trẻ. Cha mẹ cần cởi bỏ hình mẫu vàng trong vô thức và tránh việc so sánh giữa các con. Đừng để một đứa trẻ trở thành tiêu chuẩn mà những đứa còn lại phải gồng mình bắt chước. Thay vào đó, cần chú ý nhiều hơn đến đứa con trầm lặng, ghi nhận cả những nỗ lực nhỏ, thay vì vô tình tạo cảm giác hơn – kém giữa các con.
Tôn trọng sự khác biệt và tạo không gian để mỗi đứa trẻ lớn lên theo cách riêng là điều cần thiết. Cha mẹ không nên ép các con mặc giống nhau, chơi cùng môn thể thao hay làm mọi việc theo một khuôn mẫu chỉ vì thuận tiện. Cần tránh đóng khung vai trò của trẻ trong gia đình, mà nên luân phiên phân công công việc trong nhà để các con được trải nghiệm nhiều vai trò khác nhau.
Cha mẹ nên chủ động tạo ra môi trường sống cân bằng để trẻ được tiếp xúc sớm và lành mạnh với người khác giới tính. Hãy khuyến khích con chơi với bạn bè đa dạng, tham gia hoạt động cộng đồng. Những trải nghiệm này giúp trẻ mở rộng hiểu biết, học cách lắng nghe, hợp tác và tôn trọng sự khác biệt.
Với những ai từng lớn lên trong gia đình một bề, những tổn thương thuở nhỏ có thể âm thầm tích tụ và kéo dài đến tận khi trưởng thành. Để bước ra khỏi những dư chấn đau thương ấy, ta cần dám thừa nhận tổn thương, lắng nghe cảm xúc và tìm cách chữa lành.