Trong những ngày tháng của mùa tuyển sinh đại học 2025, không ít gia đình và học sinh đang trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Bên cạnh những giây phút vỡ òa trong hạnh phúc khi con cái đạt được điểm cao và trúng tuyển vào các trường đại học mơ ước, vẫn có nhiều câu chuyện về sự thất vọng và lo lắng mà các gia đình phải đối mặt. Câu chuyện của một gia đình tại Hà Nội đã trở thành một điển hình, khi mà niềm vui và nỗi buồn đan xen trong không gian của một quán cà phê, nơi các phụ huynh chia sẻ về số phận của con cái mình.
Một người mẹ cho biết con mình đạt 26,5 điểm và đang cân nhắc đăng ký vào ngành marketing, nhưng bà vẫn tỏ ra phân vân không biết liệu ngành đó có cơ hội việc làm cao hay không. Trong khi đó, một người phụ huynh khác cũng bày tỏ rằng con mình đạt 27 điểm nhưng lại có nguyện vọng học ngành đồ họa, khác biệt với mong muốn của bà rằng con nên học ngành có triển vọng hơn như bác sĩ hoặc kỹ sư. Những câu chuyện như thế không chỉ xoay quanh vấn đề điểm số mà còn là nỗi băn khoăn về việc chọn ngành, chọn trường và liệu con có đạt được kỳ vọng của người lớn hay không.
Ngay sau khi kết quả thi tốt nghiệp THPT được công bố, thông tin về những học sinh đạt điểm cao và những lời chúc mừng từ người thân, bạn bè đã tràn ngập trên các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, rất ít người nói về những học sinh không đạt được nguyện vọng, về những cách vượt qua thất bại và lựa chọn lại hướng đi. Điều này không chỉ phản ánh khía cạnh tâm lý mà còn cho thấy một quan niệm xã hội về thành công, khi mà chỉ có đạt được thành tích, điểm cao mới là câu chuyện đáng kể.
Khi con cái không đạt được điểm như kỳ vọng của cha mẹ hay trượt khỏi ngưỡng mà chính bản thân các em từng mơ ước, nhiều gia đình rơi vào khoảng lặng. Không ít cha mẹ rơi vào cảm giác hụt hẫng hoặc thất vọng. Những phản ứng ấy dù có phần tự nhiên nhưng có thể khiến một kỳ thi trở thành vết thương tâm lý khó lành trong hành trình trưởng thành của một con người.
Thực tế xã hội ngày nay, các cơ hội thành công đang dịch chuyển từ việc phụ thuộc nhiều vào bằng cấp sang năng lực hay khả năng học tập suốt đời. Vì thế, thi trượt đại học không phải là bước trượt khỏi cuộc sống mà chỉ là một sự đứt mạch tạm thời. Đây là thời điểm mà gia đình thực hiện chức năng giáo dục con về niềm tin vào bản thân và bản lĩnh đối mặt với thất bại. Cha mẹ cũng đang bước vào một kỳ thi: thi về lòng tin, thi về cách yêu, thi về bản lĩnh đồng hành cùng con trong những thời điểm khó khăn.
Một nền giáo dục nhân bản không chỉ dạy trẻ cách chinh phục mục tiêu mà còn dạy trẻ cách đối diện với mất mát. Trong mọi bối cảnh, trẻ vẫn cần được tôn trọng: có ước mơ, biết năng lực cá nhân và quyền được thử – sai – sửa – lớn lên. Bằng cách giúp con cái xây dựng được nền tảng vững chắc về tinh thần và kiến thức, gia đình có thể đóng góp vào việc hình thành những cá nhân có khả năng ứng phó linh hoạt với những thách thức của cuộc sống, trong đó có cả việc thất bại trong một kỳ thi.