Thị trường lao động đang trải qua một cuộc cách mạng lớn khi trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển. Nhiều người lo lắng rằng AI sẽ cướp đi công việc của họ, nhưng thực tế cho thấy rằng chỉ những người lười biếng và không chịu thay đổi mới là nạn nhân của sự thay đổi này.
Cá nhân tôi đã từng mất việc nhiều lần, không phải do mâu thuẫn hay sai phạm, mà đơn giản là công việc của tôi đã trở nên lỗi thời. Trước đây, tôi làm việc cho một tờ báo in, đọc và soát lỗi cho các bài viết. Tuy nhiên, khi lượng báo phát hành giảm dần, tôi phải kiêm nhiệm thêm các công việc khác. Khi không thể thích nghi với sự sắp xếp mới, tôi quyết định nghỉ việc.
Những người lười biếng không chịu thay đổi sẽ bị đào thải trong thị trường lao động
Sau đó, tôi làm biên tập viên cho một thẩm mỹ viện lớn, đọc lời dẫn, tương tác với khách hàng và biên tập nội dung video quảng cáo. Tuy nhiên, vào năm 2024, quản lý thông báo sẽ cắt giảm nhân sự do AI đã có thể thay thế công việc của tôi.
Nhiều người bạn của tôi cũng đang đối mặt với tình trạng tương tự. Một người bạn làm biên dịch và phiên dịch đang bị AI thay thế từng ngày, trong khi một người em làm thiết kế đồ họa đang bị cạnh tranh gay gắt bởi AI.
Nhưng liệu AI có phải là thủ phạm thực sự khiến con người thất nghiệp? Sau khi suy nghĩ kỹ, tôi nhận ra rằng không phải AI, mà chính sự thay đổi của thời đại và nhu cầu của xã hội mới là nguyên nhân thực sự.
Trong quá khứ, đã có nhiều nghề nghiệp biến mất do sự thay đổi của công nghệ và nhu cầu của xã hội. Ví dụ, nghề đánh máy chữ ở Hà Nội xưa, nghề viết thư thuê, nghề quấn thuốc lá dạo… đều là những công việc phổ biến một thời, nhưng đã dần biến mất.
Không phải chỉ AI mới gây ra biến động trong thị trường lao động. Kỹ thuật canh tác mới, công nghiệp hóa… cũng đã từng làm thay đổi bộ mặt của nhiều ngành nghề.
Công nghệ không “cướp” việc của người lao động, mà chỉ đơn giản là thời đại đang thay đổi không ngừng. Con người cần phải học cách thích nghi và vươn lên để tồn tại.
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo rằng gần 40% việc làm trên toàn thế giới có thể bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của AI. Điều này buộc người lao động phải đối mặt với sự thật và tìm cách thích nghi.
Sau khi mất việc ở thẩm mỹ viện, tôi đã tập trung học cách sử dụng các công cụ AI như ChatGPT, Copilot, NoteM, Deepseek… và học về xây dựng thương hiệu cá nhân trên các nền tảng. Nhờ đó, tôi đã có thể mở một kênh kiếm tiền từ hình thức tiếp thị liên kết trên TikTok và làm thêm công việc cho vài công ty nhỏ.
Nhiều người quen của tôi cũng đã tìm được công việc mới nhờ AI, như làm chuyên gia huấn luyện AI, quản lý dữ liệu AI, giám sát nội dung AI…
Cuối cùng, tôi nhận ra rằng không phải AI, mà chính sự lười biếng và không chịu thay đổi mới là nguyên nhân thực sự khiến người lao động mất việc. Chúng ta cần phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng để thích nghi với sự thay đổi của thời đại.