Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tiến hành đánh giá lại thỏa thuận quốc phòng AUKUS, một thỏa thuận mà cựu Tổng thống Joe Biden đã ký với Australia và Vương quốc Anh. Thỏa thuận này cho phép Australia mua tàu ngầm hạt nhân được trang bị vũ khí thông thường.
Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Anh Rishi Sunak tại Căn cứ Hải quân Point Loma
Thỏa thuận AUKUS dưới kính hiển vi
Cuộc đánh giá lại này, do Lầu Năm Góc dẫn đầu, có thể khiến Australia cảm thấy bất an vì nước này coi trọng thỏa thuận tàu ngầm đó trong bối cảnh lo ngại lớn dần về sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Động thái này của Mỹ cũng có thể làm phức tạp thêm chiến lược quốc phòng của Anh, vì AUKUS đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch mở rộng hạm đội tàu ngầm của nước này.
“Chúng tôi đang xem xét AUKUS như một phần của việc đảm bảo rằng sáng kiến này của chính quyền tiền nhiệm phù hợp với chương trình nghị sự ‘Nước Mỹ trên hết’ của Tổng thống”, một quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump cho biết.
Theo Firstpost, thỏa thuận AUKUS được công bố vào năm 2021 để giải quyết những lo ngại chung về sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc, cho phép Australia mua tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân và các vũ khí tiên tiến khác như tên lửa siêu thanh.
Tàu ngầm lớp Virginia mà Australia sẽ nhận vào năm 2032
Trong số các quan chức chính sách cấp cao trong chính quyền Tổng thống Trump hoài nghi về thỏa thuận AUKUS có Elbridge Colby – Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách. Ông Colby từng cảnh báo rằng tàu ngầm quân sự của Mỹ là một mặt hàng khan hiếm và quan trọng.
Australia phản ứng ra sao?
Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles đã hạ thấp mối lo ngại rằng Mỹ sẽ xem xét lại thỏa thuận AUKUS, khẳng định rằng đây là một bước đi “tự nhiên” và sẽ không đe dọa đến việc mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Ông Marles cho biết bản thân vẫn “rất tự tin” rằng AUKUS sẽ được thực hiện và cho rằng việc xem xét lại của Mỹ không khác gì so với việc xem xét lại chiến lược quốc phòng của Australia.
Việc Mỹ đánh giá lại thỏa thuận AUKUS đã gây ra những lo ngại nhất định trong dư luận Australia. Tuy nhiên, với cam kết của cả hai bên, khả năng cao là thỏa thuận này sẽ được tiếp tục thực hiện.