Cầu mây – môn thể thao đầy cảm xúc và tính cạnh tranh

Trong trận chung kết cầu mây thế giới nội dung 4 nữ diễn ra vào ngày 27/7, các cầu thủ Việt Nam và Thái Lan đã thể hiện những hành động ăn mừng đầy ấn tượng sau khi ghi điểm. Họ quay về phía đối thủ, hét to, chỉ tay lên trời, bĩu môi lè lưỡi hay giơ nắm đấm sang hai bên. Đây là một nét đặc trưng của cầu mây, một môn thể thao đòi hỏi tính cạnh tranh và áp lực cao.

Các chuyên gia và cầu thủ đã lên tiếng về vấn đề này. Cựu chủ công đội tuyển nữ Việt Nam, Bùi Thị Hải Yến, cho rằng cầu mây là một môn thể thao mang tính chất căng thẳng và đòi hỏi áp lực cao. Các cầu thủ thường phản ứng mạnh sau khi ghi điểm, như chạy lên lưới hét to, cũng chỉ là hành động ăn mừng và giải tỏa áp lực.

Hải Yến, người đã chơi nổi bật tại Asiad 2018 tại Palembang, Indonesia, và góp công giành HC đồng cho Việt Nam ở nội dung đồng đội nữ, cho biết những động tác này cũng thể hiện tâm lý đối đầu, gây áp lực cho đối thủ. “Cầu mây không chỉ là cuộc chơi thể lực và kỹ thuật, mà còn là thử thách tâm lý. Có cầu thủ vì vậy mà trở nên áp lực, dẫn tới thi đấu thiếu hiệu quả. Nhưng cũng có người lấy đó làm động lực chơi tốt hơn.”

Cầu mây có tên chính thức là sepak takraw, và cái tên này được thống nhất sử dụng sau một cuộc họp giữa đại diện Malaysia và Thái Lan tại Kuala Lumpur năm 1960. Đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi về nguồn gốc của cầu mây, vì nó có thể bắt nguồn từ Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan hoặc Malaysia. Nhưng cầu mây theo hình thức thể thao được Thái Lan và Malaysia sáng lập, lần đầu đưa vào SEA Games 3 năm 1965 ở Kuala Lumpur.

Chủ đề cách ăn mừng ở cầu mây cũng được bàn luận nhiều trên diễn đàn lớn Pantip ở Thái Lan. Tài khoản Salted Egg giải thích và được nhiều người hưởng ứng: “Chuyện này rất bình thường trong cầu mây. Ngày xưa, các cầu thủ hò reo, trêu chọc và chế giễu đối thủ còn hơn bây giờ, nhưng không có ẩu đả xảy ra. Không nên để nét văn hóa cầu mây bị định kiến của phương Tây làm ảnh hưởng.”

HLV đội tuyển cầu mây nữ Việt Nam, Trần Thị Vui cho rằng ăn mừng như vậy không phải để chế giễu đối thủ. Luật cầu mây không cấm các cầu thủ ăn mừng như vậy, nhưng cũng có giới hạn. Cầu thủ không được phép chỉ tay vào mặt đối thủ, chỉ được làm kiểu: ‘Không được đâu bạn ơi’. Nếu làm quá, cầu thủ sẽ bị trọng tài nhắc nhở và phạt thẻ.

Như vậy, hành động ăn mừng của các cầu thủ cầu mây Việt Nam và Thái Lan sau khi ghi điểm không phải là hành động khiêu khích hay thiếu tôn trọng đối thủ, mà chỉ là cách thể hiện tinh thần cạnh tranh và giải tỏa áp lực trong môn thể thao đầy cảm xúc này.

Áp lực thi cử và kỳ vọng của phụ huynh là nguyên nhân sâu xa của nhiều vấn đề tâm lý ở học sinh. Sau mỗi kỳ thi quan trọng như thi vào lớp 10 hoặc thi tốt nghiệp THPT quốc gia, nhiều học sinh trải qua những cảm xúc trái chiều. Trong khi một số em hân hoan với kết quả cao, không ít em khác lại cảm thấy áp lực và ám ảnh vì kết quả không đạt kỳ vọng.

Bối cảnh xã hội hiện nay, với áp lực từ phụ huynh mong con em mình vào các trường danh tiếng, đã tạo ra không ít khó khăn cho các em. Tình trạng trên đã dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý và sức khỏe tinh thần ở học sinh. TS.BS Nguyễn Mai Hương, Phụ trách khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã chỉ ra rằng áp lực từ việc học tập và thi cử có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho trẻ. Các em có thể trải qua cảm giác chán nản, căng thẳng, lo âu, mất ngủ và suy nhược cơ thể sau khi kết quả thi không như mong đợi.

Ngoài ra, phản ứng của phụ huynh sau khi con em mình không đạt kết quả như mong muốn cũng góp phần làm tăng áp lực và cảm giác thất vọng. Việc so sánh với bạn khác, sử dụng những câu nói khiển trách hay thậm chí là sự lạnh lùng từ phụ huynh có thể để lại chấn thương tâm lý lâu dài cho trẻ.

Để giúp các sĩ tử vượt qua áp lực và cảm xúc tiêu cực sau thi cử, các chuyên gia tâm lý và sức khỏe tinh thần đưa ra nhiều lời khuyên. Cha mẹ cần trở thành người bạn đồng hành, lắng nghe, động viên và thấu hiểu con. Thay vì phán xét hay so sánh kết quả điểm số của con với bạn khác, cha mẹ nên tập trung vào việc tạo cảm giác an toàn và đồng hành cùng con.

Cha mẹ cũng nên giúp con hiểu rằng thất bại cũng là một phần của cuộc sống và là cách để trưởng thành. Khuyến khích trẻ phát huy thế mạnh của bản thân và trân trọng giá trị của chính mình là điều quan trọng. Những hành động nhỏ như cái ôm, lời yêu thương và chúc mừng vì nỗ lực của con có thể giúp con cảm thấy vui vẻ và nhẹ nhõm hơn.

Cuối cùng, việc xây dựng một môi trường hỗ trợ và thấu hiểu, nơi trẻ cảm thấy được chấp nhận và yêu thương bất kể kết quả thi cử, là chìa khóa giúp các em vượt qua áp lực và phát triển một cách toàn diện. Như một chuyên gia tâm lý đã nói, “Cha mẹ cần tạo điều kiện cho con em mình phát triển một cách toàn diện, không chỉ về mặt học tập mà còn về mặt tinh thần và cảm xúc.”