Ngày 30/4/1975 – một dấu mốc lịch sử trọng đại trong hành trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam. Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng lịch sử này và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mexico, Bảo tàng Phụ nữ Mexico (Museo de la Mujer) và Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã hợp tác tổ chức triển lãm ảnh ‘Đội quân tóc dài’. Lễ khai mạc triển lãm diễn ra trong không khí trang trọng với sự tham gia của Đại sứ Việt Nam tại Mexico, ông Nguyễn Văn Hải; đại diện từ các bộ, ngành văn hóa và ngoại giao của Mexico; cùng các nhà báo và học giả đến từ Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM) và Liên đoàn Đại học Phụ nữ Mexico (FEMU).

Triển lãm ‘Đội quân tóc dài’ là một hành trình lịch sử đầy cảm động, tôn vinh lòng quả cảm, trí tuệ và những đóng góp thầm lặng nhưng to lớn của phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước. Thông qua các bức ảnh được trưng bày, triển lãm không chỉ làm nổi bật vai trò của người phụ nữ Việt Nam trong lịch sử mà còn tái hiện một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Những hình ảnh trong triển lãm là minh chứng cho sự kiên cường và lòng yêu nước của phụ nữ Việt Nam, từ đó khơi dậy cảm hứng và niềm tự hào dân tộc.

Triển lãm cũng là lời nhắc nhở về giá trị của hòa bình, sự đoàn kết và sức mạnh của phụ nữ trong các phong trào xã hội. Đặc biệt, đây là minh chứng sinh động cho mối quan hệ đặc biệt giữa Việt Nam và Mexico, hai quốc gia tuy cách xa về địa lý nhưng luôn gần gũi trong lý tưởng hòa bình, tự do và sự trân trọng giá trị con người. Mối quan hệ giữa hai nước được thể hiện qua những hoạt động hợp tác văn hóa, giáo dục và ngoại giao, góp phần tăng cường sự hiểu biết và hợp tác giữa hai dân tộc.

Trong khuôn khổ triển lãm, Đại sứ Việt Nam tại Mexico, ông Nguyễn Văn Hải, cùng nhà quảng bá văn hóa, Tiến sĩ Kyra Núñez de León và bà Alicia Girón – Điều phối viên Chương trình Đại học nghiên cứu châu Á và châu Phi của Mexico (PUEAA), đã tham gia cắt băng khai mạc triển lãm ảnh ‘Đội quân tóc dài’ tại Bảo tàng Phụ nữ Mexico. Sự kiện này đánh dấu một mốc quan trọng trong hợp tác văn hóa giữa hai quốc gia và mở ra cơ hội để công chúng tiếp cận và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của Việt Nam.

Triển lãm sẽ mở cửa miễn phí cho công chúng đến hết tháng 8/2025 tại Bảo tàng Phụ nữ Mexico – Museo de la Mujer, số 17 đường República de Bolivia, khu Centro, thành phố Mexico (CDMX). Sự kiện này không chỉ mang lại cơ hội để công chúng tiếp cận và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của Việt Nam mà còn thể hiện mối quan hệ ngày càng gắn chặt giữa Việt Nam và Mexico. Thông qua triển lãm, người dân Mexico và quốc tế có thể tìm hiểu sâu sắc về vai trò của phụ nữ Việt Nam trong lịch sử và sự nghiệp xây dựng đất nước, cũng như tăng cường sự hiểu biết và hợp tác giữa hai dân tộc.

Đã nửa thế kỷ trôi qua kể từ khi chiến tranh kết thúc, nhưng ký ức về những ngày tháng ác liệt vẫn còn vẹn nguyên trong tâm trí của những người cựu binh Quảng Trị. Những vết thương chiến tranh trên cơ thể họ vẫn còn đau nhức, nhưng tinh thần thép và trái tim can trường của họ vẫn là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ hôm nay.

Tại vùng đất Vĩnh Linh, Quảng Trị, nơi được biết đến với tên ‘Lũy thép’ trong kháng chiến chống Mỹ, chúng tôi đã có cơ hội gặp gỡ cựu binh Trần Bá Minh Xượng, người lính từng đi qua nhiều chiến trường ác liệt. Ông Xượng nhập ngũ năm 1960 và hoạt động bí mật trong lòng địch tại Gia Lai trong suốt 15 năm. Những ký ức về đồng đội, về những ngày tháng chiến tranh khốc liệt vẫn còn hiện rõ trong tâm trí ông.

Ông Xượng nhớ lại: ‘Ngày đó, tôi lên đường với cái cuốc, cái xẻng thay súng đạn. Ai cũng không biết sợ chi hết, chỉ mong Tổ quốc sạch bóng thù’. May mắn trở về sau chiến tranh, nhưng cơ thể ông vẫn còn mang những mảnh đạn và di chứng của chất độc màu da cam.

Chúng tôi cũng có dịp gặp gỡ ông Võ Văn Hoãn, cựu binh từng tham gia trận đánh tại Thành cổ Quảng Trị. Ông Hoãn bị nhiễm chất độc da cam và vẫn còn những dấu tích tàn khốc của chiến tranh trên cơ thể. Ông nhớ lại: ‘Lúc đó mình không sợ gì hết, chỉ có một suy nghĩ là phải đánh để đất nước hòa bình, vì dân mà chiến đấu’.

Ông Trần Đình Liền, cựu binh từng chỉ huy xe tăng trong trận đánh Cửa Việt, Quảng Trị, vẫn giữ được phong thái dứt khoát của người chỉ huy năm xưa. Ông Liền nhập ngũ năm 1967 và trực tiếp điều khiển xe tăng xông pha giữa làn bom đạn. Đến nay, trên cơ thể ông vẫn còn nhiều mảnh đạn chưa thể lấy ra.

Ông Nguyễn Văn Minh, cựu binh từng bị trúng mảnh bom ở mắt, vẫn còn nhớ rõ ký ức về những người bạn cùng vào sinh ra tử. Ông Minh bật khóc khi nhớ lại: ‘Tôi nằm giữa hố bom, tưởng mình chết rồi. Cạnh tôi, anh em hy sinh hết cả. Một người bạn thân, trước khi mất đã nắm tay tôi nói: ‘Sống thay phần tao”.

Những câu chuyện của các cựu binh Quảng Trị là minh chứng sống động cho sự hy sinh và lòng quả cảm của thế hệ cha anh. Trong hành trình tri ân của thế hệ trẻ hôm nay, sự xúc động hiện lên trong ánh mắt, trong từng lời thăm hỏi giản dị mà chan chứa nghĩa tình, tất cả như nhắn gửi rằng lòng biết ơn luôn mãi được khắc ghi trong tim.

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sỹ, báo Dân trí đã phối hợp với Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an), Công ty Cổ phần Dược phẩm Pharmacity tổ chức chương trình khám sức khỏe và tặng quà cho các cựu chiến binh tại Quảng Trị. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những hy sinh của các thế hệ cha anh sẽ luôn được ghi nhớ.

Đã 50 năm trôi qua kể từ trận đánh Ngã 6 – Bằng Lăng, những ký ức bi hùng của ông Đào Duy Cử vẫn còn vẹn nguyên. Ngày đó, 12 đồng đội của ông đã ngã xuống tại Cái Bè, để lại nỗi mất mát không thể nào quên. Cho đến nay, ông vẫn âm thầm đi tìm mộ đồng đội, với mong muốn đưa các anh về với đất mẹ.

Ông Cử, sinh năm 1957, quê ở thôn Cống Xuyên, xã Thượng Phúc, Hà Nội, đã gia nhập quân đội từ năm 1974. Ông đã trải qua nhiều trận đánh ác liệt tại chiến trường miền Nam, trong đó có trận đánh Ngã 6, Bằng Lăng vào ngày 11/3/1975. Đó là một trong những trận đánh khốc liệt nhất mà ông đã tham gia, và 11 đồng chí đã anh dũng hy sinh. Ông Cử cũng bị thương nặng trong trận chiến đó.

Mặc dù đã giải phóng, ông Cử vẫn không thể quên những đồng đội đã ngã xuống. Ông quyết tâm đi tìm mộ đồng đội và đưa họ về quê nhà. Với sự giúp đỡ của người dân và chính quyền địa phương, ông đã tìm được vị trí của nhiều ngôi mộ đồng đội. Hơn 25 năm qua, ông đã tổ chức khoảng hơn 10 chuyến đi như vậy.

Ông Cử đã giúp đưa 9 liệt sĩ trở về quê nhà, trong đó có liệt sĩ Hoàng Văn Tương, người đồng đội từng chiến đấu cùng ông ở trận đánh năm 1975. Ông vẫn tiếp tục đi tìm mộ đồng đội và không bỏ cuộc, dù hành trình có nhiều khó khăn và thử thách.

Không chỉ đi tìm mộ liệt sĩ, ông Cử còn là người khởi xướng các chương trình đền ơn đáp nghĩa tại địa phương. Ông đã vận động cán bộ công nhân viên đóng góp ngày lương, quyên góp xây dựng những căn nhà tình nghĩa trị giá hàng chục triệu đồng cho gia đình chính sách.

Với những đóng góp không mệt mỏi, ông Cử đã được Chủ tịch nước trao tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì, Huân chương Chiến công hạng Ba, và nhiều Bằng khen, Kỷ niệm chương khác. Tuy nhiên, với ông Cử, phần thưởng quý giá nhất là những lần được đưa đồng đội về quê, được thấy người mẹ liệt sĩ ôm tro cốt con trong nước mắt.

Ông Cử cho biết, ông sẽ tiếp tục đi tìm, để đưa được hết các đồng đội đã hy sinh của mình trở về quê hương. Mặt khác, ông vẫn tiếp tục mong muốn được đóng góp chăm lo cho các gia đình chính sách thông qua việc xây nhà tình nghĩa, tặng quà… Ông muốn làm được thật nhiều việc đền ơn, đáp nghĩa để tri ân những đồng đội đã ngã xuống cho cuộc sống tự do hôm nay.

Ông Cử đã trở thành một tấm gương sáng về lòng nhân ái và trách nhiệm đối với đồng đội đã ngã xuống. Hành trình của ông Cử là một câu chuyện đầy cảm xúc và nghị lực, khơi dậy tinh thần đoàn kết và tri ân đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc.

…

Dự án “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” do Viện Sinh học chủ trì đã được phê duyệt theo Quyết định số 557/QĐ-VHL vào ngày 29/3/2024 của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Mục tiêu của dự án là nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh, qua đó góp phần giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh và mang lại niềm tin, sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ.

Giáo sư, Tiến sĩ Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện trưởng Viện Sinh học nhấn mạnh, dự án được khởi xướng với mục tiêu cao cả là nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh. Dự án không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mang giá trị nhân văn và đạo lý, thể hiện sự tri ân đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với các gia đình vẫn đang mong mỏi thông tin về người thân đã mất.

Trong khuôn khổ dự án, Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Ủy ban Quốc tế về Người mất tích (ICMP) đã tổ chức cuộc họp định kỳ 6 tháng (lần thứ 3) nhằm cập nhật tiến độ các công việc liên quan tới cơ quan chủ quản cùng các ban, ngành liên quan. Với vai trò là đối tác hỗ trợ kỹ thuật chủ chốt, Ủy ban Quốc tế về Người mất tích đã tích cực chuyển giao công nghệ hiện đại, đào tạo chuyên môn kỹ thuật cho đội ngũ cán bộ Việt Nam, cũng như hỗ trợ vận hành phòng thí nghiệm và thiết lập hệ thống giám định theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Đến nay dự án đã đạt được những kết quả nổi bật, đánh dấu bước tiến mới trong quá trình triển khai. Hệ thống giải trình tự gen thế hệ mới (NGS) cùng phần mềm phân tích dữ liệu đã được lắp đặt đồng bộ và đưa vào vận hành tại Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Sinh học. Trong thời gian qua, có nhiều khóa đào tạo chuyên sâu đã được tổ chức thành công với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế và trong nước.

Đặc biệt, lần đầu tiên kể từ khi dự án bắt đầu, đội ngũ giám định đã triển khai công tác thu thập mẫu sinh phẩm hài cốt tại thực địa. Đội ngũ chuyên môn của dự án đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu tại Nghĩa trang liệt sĩ Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng), thu được 58 mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định danh tính. Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn.

Những kết quả đạt được từ dự án là cơ sở để tiếp tục triển khai các hoạt động tiếp theo, giúp nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh. Dự án cũng thể hiện sự hợp tác chặt chẽ giữa Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam với các đối tác quốc tế, trong đó có Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và Ủy ban Quốc tế về Người mất tích (ICMP).

Thông qua dự án, Viện Sinh học và các đối tác sẽ tiếp tục công bố các kết quả nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hiện đại trong giám định ADN để phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Dự án cũng đóng góp vào việc giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh, mang lại niềm tin và sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz ngày 19-7 tuyên bố rằng việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) khó có thể xảy ra trong chu kỳ ngân sách hiện tại của khối, kéo dài đến năm 2034. Ông Merz cũng nhấn mạnh rằng quá trình kết nạp Kiev chỉ có thể được xúc tiến sau khi cuộc chiến tại Ukraine kết thúc.

Ưu tiên hàng đầu hiện tại là làm mọi thứ có thể để chấm dứt cuộc chiến này, sau đó mới nói đến việc tái thiết Ukraine. Quá trình này sẽ mất vài năm và có thể nằm ngoài triển vọng tài chính trung hạn hiện tại của EU. Phát biểu của ông Merz được đưa ra trong bối cảnh nhiều quốc gia thành viên EU đang thảo luận về việc hỗ trợ Ukraine trong thời gian dài.

Ukraine đã đưa việc gia nhập EU làm ưu tiên quốc gia từ năm 2019 và chính thức nộp đơn xin gia nhập vào năm 2022. Cuối năm đó, Kiev đã được cấp tư cách ứng viên. Tuy nhiên, việc gia nhập EU đòi hỏi sự nhất trí tuyệt đối của toàn bộ 27 quốc gia thành viên.

Một số quốc gia trong khối, bao gồm Hungary, Slovakia và Ba Lan, phản đối việc kết nạp Ukraine ngay lúc này do lo ngại về các thể chế và nền kinh tế của Ukraine chưa đáp ứng chuẩn của EU. Những thách thức này đã đặt ra câu hỏi về khả năng Ukraine gia nhập EU trong tương lai gần.

Trong khi đó, nhiều quốc gia khác vẫn tiếp tục ủng hộ việc kết nạp Ukraine vào EU. Họ cho rằng việc hỗ trợ Ukraine không chỉ là một nghĩa vụ đạo đức mà còn là một lợi ích chiến lược cho khối. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn còn phụ thuộc vào sự đồng thuận của tất cả các quốc gia thành viên.

Trước những thách thức và phản đối từ một số quốc gia, EU cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về việc hỗ trợ và kết nạp Ukraine. Quá trình này sẽ đòi hỏi sự hợp tác và đồng thuận cao độ từ tất cả các bên liên quan.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz gần đây đã bày tỏ sự hoài nghi về khả năng Ukraine có thể trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU) vào năm 2034. Tuyên bố này được ông đưa ra trong bối cảnh kế hoạch tài chính trung hạn của EU đến năm 2034 đang được xem xét. Trong một cuộc gặp gỡ với Tổng thống Romania Nicușor Dan tại Berlin vào ngày 18/7 vừa qua, ông Merz đã nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu hiện tại là tìm mọi cách để chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine.

Sau khi cuộc chiến tại Ukraine kết thúc, việc tái thiết và phục hồi đất nước sẽ là vấn đề then chốt được bàn thảo. Tuy nhiên, ông Merz nhận định rằng quá trình tái thiết này sẽ kéo dài nhiều năm và có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến triển vọng tài chính trung hạn của EU hiện tại. Điều này cho thấy sự phức tạp và thách thức trong việc cân bằng giữa hỗ trợ Ukraine và quản lý tài chính của EU.

Trước đó, vào tháng 2 năm 2025, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen, đã có phát biểu lạc quan khi thăm Kiev. Bà cho rằng Ukraine có thể gia nhập EU trước năm 2030 nếu tiếp tục thực hiện cải cách với tốc độ và chất lượng như hiện tại. Phát biểu này đã thể hiện sự ủng hộ và kỳ vọng của EU đối với Ukraine trong việc tiến gần hơn đến việc trở thành thành viên của khối.

Các nhà lãnh đạo của EU cũng đã nhiều lần khẳng định rằng việc Ukraine gia nhập EU sẽ là một đảm bảo an ninh quan trọng cho tương lai của đất nước. Điều này không chỉ giúp tăng cường ổn định khu vực mà còn thể hiện cam kết của EU trong việc hỗ trợ và đồng hành cùng Ukraine trên con đường phát triển và hội nhập châu Âu.

Trong bối cảnh tình hình xung đột tại Ukraine vẫn còn nhiều thách thức, việc cân nhắc và chuẩn bị cho việc gia nhập EU của Ukraine đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ giữa các bên. EU cũng đang phải cân nhắc và điều chỉnh các kế hoạch và chính sách của mình để có thể hỗ trợ Ukraine một cách hiệu quả nhất trên con đường trở thành thành viên của khối.