Trong bối cảnh hiện nay, tiêu dùng xanh và sản xuất bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam. Sự chuyển dịch này không chỉ diễn ra ở các doanh nghiệp lớn mà còn lan tỏa đến các cửa hàng nhỏ lẻ và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người tiêu dùng. Một số siêu thị lớn như WinMart, Fujimart, Go!, Co.opmart, LOTTE Mart… đã tiên phong trong việc sử dụng bao bì thân thiện với môi trường như túi phân hủy sinh học, túi vải và hộp giấy để giảm thiểu rác thải nhựa.

Nhiều doanh nghiệp bán lẻ như AEON, Central Retail và LOTTE Mart đã triển khai các chương trình giảm thiểu túi nilon và rác thải nhựa, qua đó nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về bảo vệ môi trường. AEON Việt Nam đã triển khai sáng kiến giúp khách hàng mượn túi với chi phí thấp và được hoàn phí khi trả túi. Đây là một cách làm sáng tạo nhằm khuyến khích khách hàng sử dụng túi tái sử dụng, giảm thiểu việc dùng túi nilon dùng một lần. LOTTE Mart cũng đã phát động chiến dịch LOTTE Eco Green với mục tiêu giảm thiểu túi nilon và lan tỏa tinh thần tiêu dùng xanh trong cộng đồng.

Không chỉ các doanh nghiệp lớn, nhiều cửa hàng nhỏ lẻ cũng đã chuyển sang sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Người tiêu dùng cũng đã hình thành thói quen mang theo túi hoặc làn đan bằng mây tre khi đi chợ hoặc mua sắm. Các quán cà phê, nhà hàng và quán ăn cũng đã tham gia hưởng ứng bằng cách thay thế ống hút nhựa bằng ống hút tre, ống hút inox, và túi nilon bằng túi giấy hoặc túi vải, góp phần giảm thiểu rác thải nhựa.

Để phát triển xu hướng tiêu dùng xanh và sản xuất bền vững, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước và cơ chế hỗ trợ là rất quan trọng. Sản xuất xanh thường yêu cầu nguồn lực lớn, đặc biệt là trong giai đoạn đầu tư ban đầu, điều này có thể ảnh hưởng đến chi phí và giá thành sản xuất. Do đó, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn và nguồn lực là cần thiết để giúp giảm giá thành sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Sở Công Thương Hà Nội đã có những nỗ lực trong việc triển khai Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững. Thông qua chương trình này, các doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối được hỗ trợ và hướng dẫn để áp dụng các giải pháp về sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng. Kết quả đáng ghi nhận là đã giảm 65% bao bì khó phân hủy tại các trung tâm thương mại và siêu thị.

Để hướng tới các mô hình sản xuất xanh và tiêu dùng bền vững, cần có sự hợp lực từ phía doanh nghiệp, nhà cung cấp và người tiêu dùng. Sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng và địa phương trong việc khuyến khích các mô hình sản xuất và tiêu dùng xanh cũng là yếu tố then chốt. Thông qua sự nỗ lực và đồng thuận của tất cả các bên, mục tiêu xây dựng một nền kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường sẽ không còn xa vời. Thông tin gần đây cho thấy người dân đang cùng các doanh nghiệp cùng chung tay bảo vệ môi trường bằng nhiều biện pháp thiết thực.

Thành phố Huế đang tích cực triển khai việc xây dựng và phát triển mạng lưới thu gom phế liệu dựa trên công nghệ, với mục tiêu mỗi phường, xã đều có ít nhất một người tham gia vào nghề thu gom này. Một bước tiến quan trọng trong kế hoạch này là việc thành lập Tổ hợp tác nghề ve chai công nghệ tại các phường như Vỹ Dạ, Thuận Hóa, Phú Xuân, Thủy Xuân và dự kiến mở rộng ra nhiều địa bàn khác.

Đặc điểm nổi bật của tổ hợp tác này là việc áp dụng công nghệ số vào hoạt động thu gom phế liệu. Người dân trên địa bàn được khuyến khích cài đặt và sử dụng ứng dụng mGreen để đặt lịch hẹn thu mua ve chai, rác tái chế, phế liệu. Thông qua ứng dụng này, các thành viên trong tổ có thể nhận được yêu cầu với thông tin, địa chỉ cụ thể, giúp họ chủ động sắp xếp công việc và tối ưu hóa lịch làm việc. Họ cũng được hỗ trợ theo dõi lịch sử giao dịch, dòng tiền và quản lý khách hàng một cách hiệu quả hơn.

Được biết, trên địa bàn thành phố Huế hiện có hơn 500 hội viên phụ nữ làm nghề thu mua ve chai, và đa số trong số họ còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, qua công việc này, các chị em đã đóng góp một cách thầm lặng vào việc bảo vệ môi trường khi thu gom và phân loại rác thải theo đúng quy trình. Để kết nối các thành viên cùng ngành nghề và hỗ trợ họ, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Huế đã thành lập các tổ hợp tác thu gom ve chai và kết nối với các dự án, tổ chức để được hỗ trợ cung cấp trang thiết bị bảo hộ và phương tiện lao động.

Một trong những dự án đang được triển khai là “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”, với nhiều chương trình nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn hiệu quả. Theo số liệu thống kê, đã có 15.182 hộ gia đình và 492 cơ sở kinh doanh được tuyên truyền và thu gom được hơn 18 tấn rác nhựa.

Thành lập tổ hợp tác số 3 là một dấu mốc quan trọng, góp phần mở rộng mạng lưới thu gom ve chai công nghệ trên toàn địa bàn thành phố Huế. Dự kiến trong tương lai gần, 40 phường, xã mới của thành phố sẽ dần được kết nối với người thu mua phế liệu thông qua nền tảng số hiện đại, góp phần thúc đẩy Huế trở thành đô thị xanh – sạch – tuần hoàn.