Trong nửa đầu năm 2025, các cảng hàng không tại Việt Nam đã phục vụ 59,7 triệu lượt khách, và trong năm 2024, ngành hàng không đã đạt mốc 110 triệu lượt hành khách. Với giả định mỗi hành khách mất trung bình từ 3-4 phút để hoàn thành các thủ tục tại sân bay, từ kiểm tra an ninh, soi chiếu hành lý đến làm thủ tục xuất nhập cảnh, tổng thời gian bị lãng phí có thể lên tới 5,5-7,3 triệu giờ.

Tính dựa trên GDP bình quân đầu người năm 2024 là 115 triệu đồng và giả sử một người lao động làm việc khoảng 2.000 giờ mỗi năm, giá trị gia tăng trung bình của một giờ lao động là 57.500 đồng. Do đó, thời gian mất 3-4 phút có giá trị kinh tế từ 2.875 đến 3.833 đồng mỗi hành khách. Khi tính toán trên tổng số lượt khách, mức lãng phí toàn xã hội rơi vào khoảng từ 316 – 422 tỉ đồng mỗi năm, một con số không hề nhỏ. Điều này đòi hỏi các cơ quan chức năng phải ưu tiên hiện đại hóa thủ tục sân bay trong chính sách tiết kiệm nguồn lực xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Việc kiểm tra an ninh tại sân bay là một phần quan trọng trong hành trình bay, nhưng các quy định hiện tại như cởi giày, thắt lưng, áo khoác, mũ và đặt thiết bị điện tử ra khay riêng để kiểm tra có thể gây phiền hà cho hành khách. Trên thế giới, nhiều sân bay đã áp dụng công nghệ hiện đại để giảm thiểu các quy định này. Tại Mỹ, việc bắt buộc cởi giày khi qua cửa an ninh đã được hủy bỏ từ tháng 7-2025. Tương tự, các chương trình như TSA PreCheck đã cho phép hành khách được miễn việc cởi giày, tháo laptop, hoặc cởi áo khoác.

Ở Việt Nam, hầu hết các sân bay quốc tế và nội địa vẫn đang áp dụng quy định yêu cầu hành khách cởi giày, tháo thắt lưng, bỏ hết thiết bị điện tử vào khay để kiểm tra. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ kiểm tra an ninh, việc dỡ bỏ quy định này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng an ninh hiện đại như máy soi CT, máy quét millimeter-wave và trí tuệ nhân tạo trong phân tích ảnh quét. Việc áp dụng các công nghệ này không chỉ giúp hành khách cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp xử lý lượng khách lớn trong thời gian ngắn hơn.

Dù vậy, cần phải nhìn nhận thực tế rằng Việt Nam vẫn chưa triển khai rộng rãi các công nghệ kiểm tra tiên tiến. Vì vậy, việc dỡ bỏ quy định hiện tại cần phải có phương án thay thế phù hợp để không gây rủi ro cho an ninh hàng không. Việc kiểm tra chặt chẽ tất cả hành khách, dù có phần phiền toái ở góc độ cá nhân nhưng vẫn sẽ mang lại lợi ích an toàn chung cho tất cả mọi người.

Một cuộc điều tra an ninh mạng gần đây đã tiết lộ những mối liên hệ đáng lo ngại giữa nhóm tin tặc APT39, được cho là có sự hậu thuẫn của chính quyền Iran, và công ty an ninh mạng Amnban. Sự việc này đã dẫn đến việc rò rỉ hàng gigabyte dữ liệu nhạy cảm và phanh phui các hoạt động gián điệp mạng có tổ chức, đe dọa đến an toàn hàng không và bảo mật cá nhân trên toàn cầu.

Công ty Amnban được thành lập vào năm 2018 với sự hậu thuẫn của các cựu sinh viên Đại học Sharif và Đại học Amir Kabir. Ban đầu, công ty này quảng bá là đơn vị chuyên về thử nghiệm xâm nhập và tư vấn bảo mật hợp pháp. Tuy nhiên, dữ liệu bị rò rỉ gần đây đã cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác: công ty này bị cáo buộc là vỏ bọc cho nhóm APT39 (còn gọi là Chafer), chuyên thu thập thông tin tình báo mạng cho Bộ Tình báo Iran (MOIS).

Các tài liệu bị đánh cắp cho thấy Amnban không chỉ bị xâm nhập mà còn trực tiếp vận hành các chiến dịch thu thập dữ liệu nhạy cảm như hộ chiếu, địa chỉ, ảnh chân dung và thông tin liên hệ của hàng triệu hành khách hàng không trên toàn thế giới. Những dữ liệu này có thể bị sử dụng để theo dõi, đánh cắp danh tính, thậm chí phục vụ mục đích vi phạm nhân quyền.

Một số nhân vật chủ chốt của công ty Amnban đã bị nêu tên, bao gồm CEO Behnam Amiri, người từng bị tình báo quốc tế cảnh báo, và Ali Kamali, hacker từng bị FBI trừng phạt vì các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng của Mỹ. Ngoài ra, đặc vụ Hamed Mashayekhi của MOIS cũng được cho là thường xuyên lui tới trụ sở Amnban.

Từ các hãng hàng không đến sàn tiền số: Mục tiêu toàn cầu. Dưới danh nghĩa đào tạo OSINT (tình báo nguồn mở), Amnban đã tiến hành do thám hàng loạt hãng hàng không như Emirates, Qatar Airways, Turkish Airlines, Etihad, Kenya Airways… cùng các công ty vận chuyển lớn như FedEx, DHL, USPS, và cả các thực thể của Nga. Dữ liệu cho thấy các chiến dịch có quy mô lớn, có tổ chức và nhắm đến cả đồng minh lẫn đối thủ của Iran.

Không dừng lại ở đó, nhóm còn nhắm đến sàn giao dịch tiền số như KuCoin, Binance, CoinSwitch… bằng cách sử dụng kỹ thuật xã hội tinh vi như tạo hồ sơ giả trên LinkedIn để lừa đảo nhân viên, dụ họ cài mã độc, hoặc thu thập thông tin hệ thống qua các liên kết theo dõi.

Hạ tầng hỗ trợ chiến dịch này bao gồm hàng trăm máy chủ ảo và hệ thống gửi email giả mạo được phân bố toàn cầu, cho phép vận hành liên tục các hoạt động lừa đảo, đánh cắp dữ liệu, kiểm soát từ xa, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh hàng không và mạng lưới tài chính quốc tế.

Sự cố này là lời cảnh báo mạnh mẽ về rủi ro đến từ các hoạt động gián điệp mạng do nhà nước tài trợ. Các tổ chức hàng không, công nghệ và tài chính cần khẩn cấp đánh giá lại hệ thống bảo mật, trong khi cộng đồng quốc tế cần phối hợp hành động để đối phó với những mối đe dọa có tổ chức như APT39.

Cáo buộc một nhân viên hàng không bị khởi tố vì bán thông tin chuyến bay của nhóm nhạc BTS và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác của Hàn Quốc đã làm dấy lên lo ngại về việc xâm phạm đời tư của các nghệ sĩ trong ngành công nghiệp K-pop ngày càng nghiêm trọng.

Ngày 22-7, báo Korea Times đưa tin rằng Đội điều tra tội phạm mạng của Cảnh sát Seoul đã chuyển hồ sơ vụ việc liên quan đến việc rò rỉ và bán thông tin chuyến bay của BTS và các nghệ sĩ khác cho Viện Kiểm sát trung tâm Seoul. Ba nghi phạm, trong đó có một nhân viên phi hành đoàn của hãng hàng không nước ngoài, bị cáo buộc vi phạm Luật Bảo vệ thông tin cá nhân và các quy định về an ninh mạng.

Thông tin từ cảnh sát Seoul cho biết, nghi phạm chính của vụ án, một nhân viên hãng hàng không nước ngoài (tạm gọi là A), và hai đồng phạm đã bị bắt giữ lần lượt vào tháng 2 và 3-2025. Qua điều tra, cả ba đã thu thập thông tin chi tiết về chuyến bay của BTS và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác, rồi bán lại cho các đầu mối môi giới với giá hàng chục triệu won. Những đầu mối môi giới này tiếp tục rao bán thông tin trên các nền tảng mạng xã hội như nhóm chat công khai, tin nhắn trực tiếp đến người hâm mộ.

Đại diện của HYBE cho biết đã có trường hợp fan quá khích lợi dụng thông tin này để mua ghế gần các nghệ sĩ, thậm chí có trường hợp cố tình tiếp xúc thân thể với họ trong chuyến bay, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn và quyền riêng tư của nghệ sĩ. Vào tháng 9-2023, HYBE thành lập đội chuyên trách để thu thập chứng cứ từ mạng xã hội và đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư cho nghệ sĩ.

“Chúng tôi cam kết sẽ xử lý nghiêm khắc, không khoan nhượng, không dàn xếp bất kỳ hành vi thương mại hóa và buôn bán thông tin cá nhân của nghệ sĩ nào” – phía HYBE nhấn mạnh.

Đây không phải là lần đầu tiên các thần tượng K-pop bị rò rỉ và buôn bán thông tin chuyến bay cá nhân. Thông thường, ngoài những lịch trình công khai, các lịch trình bay được giữ bí mật nhằm đảm bảo an toàn cho nghệ sĩ. Tuy nhiên, các sasaeng fan (fan cuồng) vẫn tìm mọi cách để nắm được lịch trình này.

Nhiều nhóm nhạc đình đám như Stray Kids, Boynextdoor, The Boyz, Seventeen… đều có lịch trình bay dễ dàng tìm thấy chỉ bằng vài cú tìm kiếm trên X và rao bán công khai với mức giá dao động từ 500 – 2.000. Một số fan còn mua luôn vé máy bay cùng chuyến với thần tượng để có cơ hội ngồi cạnh, thậm chí tiếp xúc trực tiếp hay chụp lén trong khoang.

Thậm chí với khoản phí cao hơn, có tin đồn fan còn có thể thay đổi món ăn trên máy bay của idol mà không được phép. Vào tối tháng 9-2023, tại sân bay Gimpo (Seoul) đã xảy ra cảnh hỗn loạn khi 40 fan cuồng cố gắng chụp ảnh các thành viên NCT.

Các thành viên NCT đứng trong hàng chờ kiểm tra hộ chiếu đều đội mũ và đeo khẩu trang để che mặt, cúi đầu né tránh ống kính. Đáng nói, thông tin chuyến bay này của NCT không được công ty thông báo trước đó, thế nhưng vẫn bị rò rỉ một cách bất thường.

Hành vi này không chỉ gây rắc rối cho các nghệ sĩ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hành khách khác. Vào ngày 29-3, nhóm nhạc tân binh Hearts2Hearts đã trở thành tâm điểm tranh cãi khi cảnh tượng hỗn loạn xảy ra tại sân bay Gimpo.

Một hành khách chứng kiến và ghi lại đoạn video đã nhanh chóng chia sẻ trên mạng xã hội, khiến sự việc lan truyền chóng mặt. Nhiều người bức xúc đặt câu hỏi: “Nghệ sĩ giờ đây đã được đối xử như vua chúa hay sao?”, khiến hình tượng của nhóm ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tháng 2-2025, Đội an ninh mạng Cảnh sát Seoul khởi tố một phụ nữ ngoài 30 tuổi là nhân viên hãng hàng không Hong Kong, vì buôn bán thông tin chuyến bay nghệ sĩ. Theo điều tra, người này đã truy cập hệ thống nội bộ, lấy khoảng 1.000 dữ liệu chuyến bay từ năm 2023 đến 2024 và kiếm hơn 10 triệu won từ việc bán thông tin.

Trước những sự việc liên tiếp, ban quản lý sân bay đã cố gắng tìm biện pháp phòng ngừa. Tháng 10 năm ngoái, Công ty Sân bay Quốc tế Incheon từng gửi công văn đề xuất cho các công ty giải trí về việc sử dụng cổng xuất phát riêng dành cho nghệ sĩ nhằm hạn chế đám đông.

Tuy nhiên kế hoạch này gây phản ứng tiêu cực từ công chúng vì cho rằng đó là đặc quyền. Đề xuất bị hủy bỏ một ngày trước khi triển khai và hiện tại vẫn chưa có giải pháp thay thế.

Một chuyến bay của Vietnam Airlines từ Hà Nội đến Siem Reap, Campuchia đã phải thực hiện hạ cánh khẩn cấp tại sân bay Đà Nẵng vào ngày 23/7. Lý do của việc hạ cánh này là để cấp cứu một hành khách gặp vấn đề về sức khỏe.

Hành khách người Hàn Quốc, ngồi ở vị trí ghế 17G, đã có biểu hiện ngất xỉu chỉ 40 phút sau khi máy bay cất cánh. Tổ tiếp viên trên chuyến bay đã nhanh chóng sơ cứu theo đúng quy trình khẩn cấp. Tuy nhiên, do tình trạng sức khỏe của hành khách không có dấu hiệu cải thiện, cơ trưởng đã quyết định hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Đà Nẵng để hành khách được hỗ trợ y tế kịp thời.

Ngay sau khi hạ cánh, hành khách đã được chuyển đến cơ sở y tế địa phương để tiếp tục cấp cứu. Rất vui mừng khi biết rằng sức khỏe của hành khách đã ổn định sau đó. Chuyến bay tiếp tục hành trình và hạ cánh an toàn tại Siem Reap vào lúc 19h10 cùng ngày.

Sự việc này là một trong nhiều trường hợp Vietnam Airlines phải điều chỉnh hành trình để hỗ trợ các hành khách cần được trợ giúp y tế khẩn cấp. Trước đó, hãng hàng không này cũng đã ghi nhận một số trường hợp tương tự.

Điển hình như vào ngày 30/6, chuyến bay VN7569 từ Hà Nội đi Cam Ranh (Khánh Hòa) đã hạ cánh xuống sân bay Đà Nẵng. Hay vào ngày 16/6, chuyến bay VN158 từ Đà Nẵng đi Hà Nội đã hạ cánh tại sân bay Phú Bài (thành phố Huế). Ngoài ra, vào ngày 5/5, chuyến bay VN35 từ Hà Nội đi Frankfurt (Đức) cũng đã hạ cánh khẩn cấp tại sân bay Erzurum (Thổ Nhĩ Kỳ).