Thực trạng an toàn thực phẩm tại Đồng Nai và các giải pháp giảm thiểu nguy cơ

Thời gian gần đây, vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) đang trở thành một vấn đề nóng tại Việt Nam. Với vị thế là trung tâm sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi hàng đầu cả nước, tỉnh Đồng Nai đang đối mặt với nhiều thách thức trong kiểm soát ATTP. PGS.TS Kha Chấn Tuyền, Trưởng khoa Công nghệ hóa học và Thực phẩm, Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh, đã có một cuộc trò chuyện với báo chí về vấn đề này.

Ông Kha Chấn Tuyền chia sẻ, trong những năm gần đây, công tác đảm bảo ATTP tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp đang được nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức đáng lo ngại, đặc biệt là tại các chợ truyền thống và cơ sở chế biến nhỏ lẻ.

Tại Đồng Nai, với đặc điểm là trung tâm chăn nuôi, trồng trọt và chế biến thực phẩm lớn của cả nước, đang đối mặt với nhiều nguy cơ mất ATTP đáng lo ngại. Những nguy cơ nổi bật có thể chia thành 5 nhóm chính, bao gồm: nguy cơ từ giết mổ và chế biến nhỏ lẻ, tồn dư hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và kháng sinh, hệ thống chuỗi lạnh và vận chuyển chưa đáp ứng yêu cầu bảo quản thực phẩm an toàn, thực phẩm chế biến sẵn từ các cơ sở nhỏ lẻ tiềm ẩn nguy cơ cao, và thiếu liên kết chuỗi và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Về tác động lâu dài đến sức khỏe cộng đồng, PGS.TS Kha Chấn Tuyền cho rằng nếu tình trạng mất ATTP không được kiểm soát hiệu quả, hệ lụy đối với sức khỏe cộng đồng sẽ rất nghiêm trọng và kéo dài. Ông đề xuất cần xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn, từ đó hình thành văn hóa tiêu dùng thực phẩm an toàn, vì sức khỏe cộng đồng và sự phát triển dài hạn của địa phương.

PGS.TS Kha Chấn Tuyền cũng đánh giá cao tiềm năng hợp tác giữa “3 nhà”: khoa học – doanh nghiệp – địa phương trong việc xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn từ nông trại đến bàn ăn. Ông cho rằng Đồng Nai có đủ nền tảng để trở thành hình mẫu quốc gia về chuỗi thực phẩm an toàn và đề xuất địa phương cần triển khai giải pháp đồng bộ, lấy hợp tác, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực làm trụ cột.

Đồng Nai là một tỉnh có vị trí quan trọng trong việc sản xuất và cung cấp thực phẩm cho cả nước. Tuy nhiên, để đảm bảo ATTP, địa phương cần phải có những giải pháp quyết liệt và đồng bộ. Trước hết, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất thực phẩm trong việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật để đảm bảo ATTP.

Ngoài ra, việc xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn cũng là một giải pháp quan trọng. Điều này đòi hỏi sự tham gia và phối hợp của các bên liên quan, bao gồm cả doanh nghiệp, địa phương và người tiêu dùng. Chỉ khi có sự phối hợp và tham gia của tất cả các bên, mới có thể xây dựng được chuỗi thực phẩm an toàn và đảm bảo ATTP.

Cuối cùng, PGS.TS Kha Chấn Tuyền nhấn mạnh rằng, đảm bảo ATTP là một công việc lâu dài và đòi hỏi sự cố gắng của tất cả các bên. Địa phương cần có những giải pháp quyết liệt và đồng bộ để kiểm soát ATTP, đồng thời cũng cần có những chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất thực phẩm trong việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật để đảm bảo ATTP.

Ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã tổ chức lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số”. Mục tiêu của phong trào này là đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ của chính quyền địa phương.

Phát động này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện “Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp”. Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố đã trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND.

Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là “tuyến đầu” trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư “đúng – đủ – sạch – sống” là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả. Mô hình “Bình dân học vụ số” mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng.

Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các “hạt nhân” nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng. Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân.

Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số. Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào “Bình dân học vụ số” là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện. Họ sẽ là những “hạt nhân” trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp “cầm tay chỉ việc” hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ. Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

“Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ. Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số”, anh Việt chia sẻ.

Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng. Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng yêu cầu các đơn vị tăng cường nhân sự phụ trách chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại các xã, phường. Mục tiêu là hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hồ sơ trực tuyến một cách hiệu quả.

Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, đã ký công văn gửi các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường về việc tăng cường nhân sự phụ trách chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin. Văn bản nhấn mạnh việc bổ sung nhân sự này nhằm nâng cao hiệu quả triển khai các nghị quyết, kế hoạch của Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ.

Đặc biệt, tại các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp giải quyết thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến tại cơ sở. Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng giao Sở Khoa học và Công nghệ làm việc với các trường đại học như FPT, Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn để trao đổi về việc cử sinh viên ngành công nghệ thông tin hỗ trợ tại các xã, phường.

Sở Khoa học và Công nghệ cũng được yêu cầu xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ tại xã, phường và tham gia vào quy trình tuyển dụng, bồi dưỡng, tập huấn cho nhân sự này. Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhấn mạnh việc xem xét, nghiên cứu để không yêu cầu nhân sự phải có trình độ đại học ngành công nghệ thông tin, mà ưu tiên đáp ứng yêu cầu công việc thực tế tại địa phương.

Trường hợp không tuyển dụng hoặc không hợp đồng lao động được nhân sự phụ trách công nghệ thông tin, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ chủ động làm việc với VNPT Đà Nẵng hoặc Viettel Đà Nẵng để hỗ trợ công tác chuyển đổi, vận hành chính quyền điện tử.

UBND thành phố Đà Nẵng cũng yêu cầu Sở Nội vụ thường xuyên rà soát thực trạng và nhu cầu bố trí nhân sự phụ trách công nghệ thông tin tại các xã, phường. Đồng thời, hướng dẫn việc thực hiện hợp đồng lao động và chế độ, chính sách đối với hợp đồng lao động theo quy định.

Chế độ chính sách đối với nhân sự hợp đồng lao động sẽ tương tự như công chức và được hưởng mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, với mức 5 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, thành phố Đà Nẵng cũng thành lập tổ ứng cứu công nghệ ở xã vùng cao, đặc biệt khó khăn và đề xuất chi 500 triệu đồng cho mỗi xã, phường để nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh rằng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cần phải có tinh thần dám nghĩ, dám làm, tiên phong trong nghiên cứu cơ bản và công nghệ chiến lược để tạo bước đột phá và xây dựng thương hiệu khoa học công nghệ quốc gia.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Viện Hàn lâm đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, bao gồm việc công bố hơn 12.000 công trình khoa học, trong đó có 8.400 công bố quốc tế. Viện cũng đã được cấp 292 bằng sở hữu trí tuệ, trong đó có 9 bằng độc quyền sáng chế quốc tế. Ngoài ra, Viện Hàn lâm đã dẫn đầu cả nước về chỉ số chuyển đổi số (DTI) và được tổ chức Clarivate trao tặng giải thưởng ‘Dẫn đầu đổi mới sáng tạo khu vực Nam Á và Đông Nam Á’ năm 2021-2022.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế của Viện Hàn lâm, bao gồm một số lĩnh vực chưa phát triển đồng đều, chưa bắt kịp xu hướng công nghệ lõi và mũi nhọn; việc ứng dụng nghiên cứu còn hạn chế; và công tác thu hút nhân lực chất lượng cao còn khó khăn.

Để khắc phục những hạn chế này và tiếp tục phát triển trong nhiệm kỳ 2025-2030, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đặt mục tiêu tăng 50% công bố quốc tế uy tín; làm chủ 30 công nghệ tiên tiến; tăng 50% bằng sở hữu trí tuệ; và 100% nghiên cứu sinh có từ 2 công trình nghiên cứu công bố quốc tế trở lên.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu Đảng bộ Viện Hàn lâm tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và công nghệ chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và đầu tư cơ sở vật chất hiện đại. Viện cần tạo điều kiện cho các chuyên gia, nhà khoa học hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đầu tư cơ sở vật chất tốt và không hạn chế về tiền.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng Viện Hàn lâm cần phải tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và công nghệ chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và đầu tư cơ sở vật chất hiện đại. Viện cần tạo điều kiện cho các chuyên gia, nhà khoa học hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đầu tư cơ sở vật chất tốt và không hạn chế về tiền để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển.

Thông tin thêm về các hoạt động của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam có thể được tìm thấy tại website chính thức của Viện.

Khánh Hòa đang trên đà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, với mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng và trung tâm khu vực về kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo “Khánh Hòa – hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới”, ông Chu Thúc Đạt, phó cục trưởng Cục Đổi mới Sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, đã chia sẻ về những bước tiến đột phá mà tỉnh đã đạt được trong thời gian gần đây.

Tỉnh Khánh Hòa đã ghi nhận tăng trưởng kinh tế hai con số trong hai năm liên tiếp (10,35% năm 2023 và 10,16% năm 2024), với cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tập trung vào du lịch, công nghiệp chế biến chế tạo và xây dựng hạ tầng. Tỉnh đã sớm xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là giải pháp căn cơ, lâu dài cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

Hiện tại, Khánh Hòa đã triển khai chuyển đổi số toàn diện với ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tỉnh đang tập trung xây dựng đô thị thông minh, với xếp hạng về chuyển đổi số của Khánh Hòa nằm trong 20 địa phương dẫn đầu. Tỉnh cũng đã quan tâm đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ về biển và đại dương cùng với Viện Hải Dương học; lên kế hoạch xây dựng Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương.

Tuy nhiên, ông Đạt cũng lưu ý rằng địa phương cần tránh việc chỉ nhấn mạnh vào chi đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà không đặt mục tiêu đo lường hiệu quả. Phân bổ nguồn lực khoa học công nghệ cho các cơ sở nghiên cứu phải dựa trên hiệu quả. Tỉnh cũng cần kết nối đưa bộ ba khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số bằng cơ chế quản lý, giải pháp điều hành và phân bổ nguồn lực.

Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, khẳng định rằng mục tiêu đưa địa phương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ 7 của cả nước vào năm 2030 đang “từng bước thành hiện thực”. Trong giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh luôn đạt ở mức cao, từ 8% trở lên; quy mô nền kinh tế sau sắp xếp đạt trên 175.000 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững, Khánh Hòa nhận diện rõ ba điểm nghẽn lớn cần tập trung tháo gỡ, gồm: hoàn thiện đồng bộ hạ tầng chiến lược; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài. Với những nỗ lực và quyết tâm của chính quyền và nhân dân tỉnh nhà, Khánh Hòa đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Kinh tế của Khánh Hòa đang trên đà phát triển với những kết quả tích cực.