Chính phủ vừa ban hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Luật này được thông qua tại kỳ họp thứ 9, khóa XV Quốc hội, với mục đích khắc phục các vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt trước đây, tháo gỡ các bất cập và chồng chéo, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ với pháp luật liên quan.

Lật trang mới với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025, chính phủ đang đẩy mạnh việc điều tiết tiêu dùng các mặt hàng có hại cho sức khỏe, bảo vệ cộng đồng như giảm hút thuốc, uống bia rượu, tiêu thụ đường… Cùng với đó, luật cũng tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái; khuyến khích phát triển nhóm ngành xanh – sạch, bảo vệ môi trường, tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy cải cách quản lý thuế theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai.

Theo đó, tại Điều 8 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025, biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chính thức áp dụng từ ngày 01/01/2026 đối với hàng hóa, dịch vụ đã được quy định cụ thể. Đối với mặt hàng thuốc lá, mức thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm giữ nguyên (75%) và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình 5 năm từ 2027-2031. Việc áp dụng mức thuế tuyệt đối này sẽ giúp kiểm soát tốt hơn việc tiêu thụ thuốc lá, giảm thiểu tác hại của nó đối với sức khỏe cộng đồng.

Đối với rượu, bia, thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm sẽ tăng theo lộ trình 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031. Đây là một bước đi nhằm hạn chế tiêu thụ rượu, bia, giảm thiểu các tác động tiêu cực của nó đối với sức khỏe và xã hội. Bên cạnh đó, đối với nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml, áp dụng mức thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ năm 2028. Mục đích của biện pháp này là khuyến khích sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm có hàm lượng đường thấp hơn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chi tiết theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15 như sau:

• Thuốc lá: 75% (bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình).
• Rượu, bia: Tăng thuế suất 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031.
• Nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml: 8% (từ 2027) và 10% (từ 2028).
• Xe ô tô: Phân loại theo dung tích xi lanh và loại xe.
• Các mặt hàng khác: Như máy bay, trực thăng, tàu lượn, du thuyền, xăng các loại, điều hòa nhiệt độ, bài lá, vàng mã, hàng mã…

Lật sang vấn đề dịch vụ, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 cũng quy định rõ các mức thuế suất đối với dịch vụ như kinh doanh vũ trường, mát-xa, ka-ra-ô-kê, ca-si-nô, trò chơi điện tử có thưởng, đặt cược, gôn, xổ số. Các quy định này nhằm mục đích quản lý và điều tiết các dịch vụ này một cách hiệu quả, đảm bảo an sinh xã hội và tăng thu ngân sách nhà nước.

Có thể thấy, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 thể hiện sự quyết tâm của chính phủ trong việc điều chỉnh các chính sách thuế để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, khuyến khích phát triển các ngành nghề xanh – sạch và nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Các chính sách này cũng được kỳ vọng sẽ góp phần vào việc tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy cải cách quản lý thuế theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai.

Cục Hải quan vừa ban hành công văn nhằm hướng dẫn Công ty TNHH KSD Vina và Công ty TNHH Kiseung Inc Vina về các quy định liên quan đến hoàn thuế và mức độ kiểm tra thực tế đối với hàng hóa nhập khẩu (NK).

Theo đó, tại điểm c khoản 1 Điều 19 Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13 quy định rõ rằng người nộp thuế đã nộp thuế NK nhưng hàng hóa NK phải tái xuất sẽ được hoàn thuế NK và không phải nộp thuế XK. Ngoài ra, khoản 2 Điều 19 Luật Thuế XK, thuế NK cũng quy định rằng hàng hóa NK được hoàn thuế khi chưa qua sử dụng, gia công, chế biến.

Cục Hải quan cũng nhấn mạnh rằng việc tái xuất hàng hóa phải được thực hiện bởi người NK ban đầu hoặc người được người NK ban đầu ủy quyền, ủy thác XK. Người nộp thuế có trách nhiệm kê khai chính xác, trung thực trên tờ khai hải quan về hàng hóa tái xuất là hàng hóa NK trước đây.

Về mức độ kiểm tra thực tế hàng hóa, Cục Hải quan cho biết nội dung kiểm tra gồm kiểm tra tên hàng, mã số, số lượng, trọng lượng, khối lượng, chủng loại, chất lượng, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa. Việc kiểm tra thực tế hàng hóa được thực hiện cho đến khi đủ cơ sở xác định tính hợp pháp, phù hợp của toàn bộ lô hàng với hồ sơ hải quan.

Cụ thể hơn, tại khoản 1 Điều 34 Nghị định 134/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại khoản 17 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP quy định rằng hàng hóa NK đã nộp thuế NK nhưng phải tái xuất được hoàn thuế NK và không phải nộp thuế XK.

Cục Hải quan đề nghị Công ty TNHH KSD Vina và Công ty TNHH Kiseung Inc Vina căn cứ các quy định hiện hành và liên hệ với cơ quan Hải quan nơi đăng ký tờ khai để được hướng dẫn cụ thể. Trường hợp cơ quan Hải quan nơi đăng ký tờ khai phát sinh vướng mắc thì có văn bản báo cáo vướng mắc và đề xuất xử lý về Cục Hải quan để được hướng dẫn cụ thể.

Để được hướng dẫn cụ thể và giải đáp thắc mắc, các doanh nghiệp có thể liên hệ với cơ quan Hải quan nơi đăng ký tờ khai. đồng thời nắm rõ các quy định hiện hành về hoàn thuế và kiểm tra thực tế hàng hóa nhập khẩu để đảm bảo tuân thủ và thực hiện đúng các quy định.

Trong trường hợp cần thêm thông tin hoặc làm rõ các quy định, có thể tham khảo thêm các nguồn thông tin chính thức từ cơ quan Hải quan hoặc các văn bản pháp luật có liên quan trang web chính thức của Tổng cục Hải quan Việt Nam để cập nhật các thông tin mới nhất, chính xác nhất.

Trong bối cảnh kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ, hàng triệu doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) cùng hộ kinh doanh tại Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để chuyển đổi và phát triển. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất mà họ đang gặp phải là làm thế nào để thích nghi với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ và quản lý thuế.

Mới đây, chuỗi talkshow ‘Nâng tầm doanh nghiệp Việt’ do CafeF và Ngân hàng Quốc tế (VIB) phối hợp tổ chức đã đưa ra những giải pháp và lộ trình toàn diện giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức và hướng tới phát triển bền vững. Thanh toán không tiền mặt đang trở thành yếu tố sống còn đối với SME và hộ kinh doanh. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, trong quý I/2025, người dân đã thực hiện khoảng 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt với 82% giao dịch được thực hiện qua kênh số. Tổng giá trị giao dịch đạt 40 triệu tỷ đồng.

Bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa tại Việt Nam và Lào, nhận định thanh toán số đang thay đổi cách các doanh nghiệp tiếp cận khách hàng và quản lý dòng tiền. ‘Thanh toán số giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng cường hiệu quả hoạt động kinh doanh, giảm chi phí, nâng cao trải nghiệm khách hàng và mở rộng cơ hội tiếp cận các thị trường mới,’ bà Dung nhấn mạnh.

Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển đổi mạnh mẽ sang nền kinh tế số, các doanh nghiệp cần tận dụng công nghệ thanh toán để tối ưu hóa quy trình vận hành. Về vấn đề này, lãnh đạo của Visa và VIB đồng tình rằng chuyển đổi sang thanh toán không dùng tiền mặt mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp SME. Thanh toán số giúp cải thiện dòng tiền, rút ngắn thời gian thu hồi công nợ, tài chính minh bạch, dễ dàng lập báo cáo, kiểm toán và tích hợp với phần mềm kế toán.

Bên cạnh đó, việc thanh toán qua kênh số còn giúp khấu trừ thuế GTGT đầy đủ, giảm chi phí thuế hợp pháp. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là tư duy. Nhiều hộ kinh doanh vẫn e ngại về chi phí đầu tư ban đầu hoặc thiếu kỹ năng sử dụng công nghệ. Để giải quyết vấn đề này, VIB đã ra mắt ứng dụng VIB Business, tích hợp các công cụ thanh toán và quản lý tài chính theo thời gian thực, giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi dòng tiền và tối ưu hóa chi phí.

Liên quan đến vấn đề quản lý thuế, Luật Thuế Giá trị Gia tăng sửa đổi và Nghị định 117/2025/NĐ-CP có hiệu lực trong tháng 6-7 với những quy định chặt chẽ hơn về việc quản lý thuế đã tạo ra không ít lo ngại trong cộng đồng SME và hộ kinh doanh. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, nếu biết cách thích nghi, đây sẽ là cơ hội để doanh nghiệp phát triển bền vững.

PGS.TS Lê Xuân Trường, chuyên gia về thuế, nhấn mạnh rằng chính sách thuế mới không chỉ nhằm tăng cường quản lý mà còn giúp minh bạch hóa thị trường. Ông giải thích, nộp thuế không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để doanh nghiệp xây dựng uy tín và tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế.

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Đại diện TikTok Việt Nam, đồng tình rằng quy định mới là một bước tiến quan trọng. Ông khẳng định: ‘Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP, sàn thương mại điện tử có trách nhiệm thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh – Đây là một bước tiến quan trọng của xã hội.’

Social commerce đang trở thành ‘cơ hội vàng’ cho SME và hộ kinh doanh tại Việt Nam. Ông Nguyễn Lâm Thanh chia sẻ: ‘Hộ kinh doanh, doanh nghiệp SME giờ đây chỉ cần một mét vuông để tiếp cận hàng triệu khách hàng.’

Tuy nhiên, ông Huy Nguyễn, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ VIB, lưu ý rằng social commerce cũng đi kèm những áp lực. Theo ông Huy, một hộ kinh doanh hay doanh nghiệp hoạt động hiệu quả trên nền tảng số phải có sự chuẩn bị về mặt tài chính. Để hỗ trợ, VIB đã triển khai các giải pháp tài chính như thẻ tín dụng doanh nghiệp với hạn mức lên đến 1 tỷ đồng, miễn lãi 58 ngày, và hoàn tiền không giới hạn cho chi phí quảng cáo.

Nói về triển vọng của social commerce, ông Nguyễn Lâm Thanh cho rằng thông tin hiện nay đã trở nên rất đầy đủ và phổ cập. Các nền tảng số, cũng như các cơ quan quản lý nhà nước, đều có những chương trình hỗ trợ cụ thể – từ đào tạo kỹ năng, cung cấp công cụ, cho đến tổ chức các hoạt động hỗ trợ kết nối. Điều đó giúp cho mọi người rất dễ tiếp cận và học hỏi.

Trong thời bùng nổ của nền kinh tế số, marketing trên mạng xã hội trở thành ‘vũ khí’ quan trọng để SME và hộ kinh doanh tiếp cận khách hàng. Tuy nhiên, làm thế nào để marketing hiệu quả mà vẫn kiểm soát được chi phí?

Ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc Marketing của Haravan, cho rằng: ‘Marketing đối với hộ kinh doanh, SME có một điều khác biệt là tạo ra sự gần gũi và gắn kết với cộng đồng xung quanh.’ Ông Tấn đề xuất 4 bước để xây dựng một kế hoạch marketing hiệu quả cho các doanh nghiệp SME và hộ kinh doanh: nghiên cứu và phân tích thị trường, xác định mục tiêu và kế hoạch cụ thể, lựa chọn kênh marketing phù hợp và đo lường hiệu quả.

Tuy nhiên, ông Tấn cũng chỉ ra những thách thức phổ biến của các hộ kinh doanh và doanh nghiệp SME trong hoạt động marketing là ‘chi phí và ngân sách tài chính của họ để đầu tư cho marketing nó thật sự không nhiều.’

Bà Tường Nguyễn, đồng tình rằng quản trị chi phí là vấn đề then chốt. Bà cho biết VIB hiện cung cấp các giải pháp để đồng hành cùng các hộ kinh doanh và SME như VIB Business Card với hạn mức tín dụng lên đến 1 tỷ đồng, hoàn tiền 1% cho chi phí quảng cáo, và tài khoản Siêu Lợi Suất giúp sinh lời mỗi ngày đến 4,5%/năm từ dòng tiền nhàn rỗi. Ngoài ra, VIB Business App cho phép doanh nghiệp theo dõi chi phí theo thời gian thực, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.

Chuỗi talkshow ‘Nâng tầm doanh nghiệp Việt’ đã khẳng định một thông điệp rõ ràng: hành trình chuyển đổi là tất yếu, và các doanh nghiệp không hề đơn độc trên con đường này. Với các giải pháp toàn diện và sự hỗ trợ thiết thực từ VIB, cùng các chuyên gia đầu ngành, cánh cửa để SME và hộ kinh doanh Việt Nam vươn mình, phát triển bền vững và chinh phục những thị trường lớn hơn đang rộng mở hơn bao giờ hết.