Não bộ – Doisongthethao.com https://doisongthethao.com Trang thông tin đời sống & thể thao Sun, 28 Sep 2025 15:18:43 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/doisongthethao/2025/08/icon-doisongthethao.svg Não bộ – Doisongthethao.com https://doisongthethao.com 32 32 Nuôi cháu giúp người già giảm nguy cơ sa sút trí tuệ https://doisongthethao.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/ Sun, 28 Sep 2025 15:18:40 +0000 https://doisongthethao.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/

Một nghiên cứu khoa học gần đây được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã chỉ ra rằng việc nuôi dạy cháu có thể mang lại những lợi ích tích cực đáng kể cho não bộ của ông bà. Nghiên cứu cho thấy rằng những người lớn tuổi từ 50 đến 79 tuổi, những người chăm sóc cháu hàng tuần ở mức độ vừa phải, có thể giảm tới 24% nguy cơ sa sút trí tuệ.

Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)
Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)

Các nhà nghiên cứu giải thích rằng việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi người lớn tuổi phải chủ động tham gia vào các hoạt động như trò chuyện, chơi đùa với cháu. Điều này tạo nên sự vận động não bộ đều đặn và hiệu quả, giúp não bộ của họ luôn hoạt động tích cực. Việc dành thời gian cho cháu không chỉ giúp người lớn tuổi giữ gìn trí nhớ mà còn giúp họ tiếp cận và làm quen với thế giới hiện đại.

Nhiều người cao tuổi đã học cách sử dụng công nghệ để tương tác với cháu, chẳng hạn như bật các cuộc gọi video, tra cứu thông tin trên mạng, hoặc hát theo các bài hát trên mạng xã hội. Những hành động này kích hoạt các vùng khác nhau của não bộ, giúp não bộ luôn linh hoạt và thích nghi với những thay đổi mới.

Không chỉ mang lại tác động tích cực về mặt nhận thức, chăm cháu còn giúp xua tan cảm giác cô đơn – một yếu tố nguy cơ lớn của trầm cảm và suy giảm chức năng não ở người cao tuổi. Khi ông bà cảm thấy mình còn vai trò trong gia đình, còn được yêu thương và nhờ cậy, họ sống tích cực và lạc quan hơn. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe tâm thần của người cao tuổi.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng việc chăm cháu quá nhiều, đặc biệt trên 40 giờ mỗi tuần, có thể tạo ra áp lực thể chất và tâm lý không mong muốn. Điều quan trọng là giữ việc chăm sóc các cháu ở mức độ vừa phải, xem như một hoạt động tăng cường kết nối xã hội và kích thích não bộ, thay vì gánh nặng. Người già cũng cần thời gian nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng để đảm bảo sức khỏe và tránh kiệt sức.

Do đó, các gia đình cần cân nhắc và sắp xếp thời gian chăm sóc cháu một cách hợp lý, để người cao tuổi có thể tận hưởng thời gian bên cạnh cháu mà không cảm thấy bị áp lực. Đồng thời, xã hội cũng cần tạo điều kiện để người cao tuổi có thể tham gia vào các hoạt động xã hội, tiếp cận với công nghệ và thế hệ trẻ, giúp họ luôn cảm thấy kết nối và có ích.

]]>
Hoóc môn leptin có thể điều trị thành công biến chứng tiểu đường mà không cần insulin https://doisongthethao.com/hooc-mon-leptin-co-the-dieu-tri-thanh-cong-bien-chung-tieu-duong-ma-khong-can-insulin/ Sun, 28 Sep 2025 07:03:51 +0000 https://doisongthethao.com/hooc-mon-leptin-co-the-dieu-tri-thanh-cong-bien-chung-tieu-duong-ma-khong-can-insulin/

Một nghiên cứu đột phá gần đây tại Đại học Washington đã đưa ra phát hiện quan trọng về tiềm năng của hormone leptin trong việc điều trị tình trạng nhiễm toan ceton do bệnh tiểu đường (DKA), một biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường loại 1. DKA xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin, dẫn đến việc phá vỡ chất béo để tạo năng lượng và tích tụ độc hại của đường huyết và ceton.

Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu về vai trò của leptin, một hormone được sản xuất bởi tế bào mỡ, trong việc điều chỉnh cảm giác no và cân nặng của cơ thể. Họ phát hiện ra rằng khi mức leptin thấp, não bộ sẽ nhận tín hiệu rằng cơ thể đang thiếu năng lượng và kích hoạt sản xuất glucose và ceton. Điều này cho thấy mối liên hệ quan trọng giữa leptin và việc kiểm soát mức đường huyết.

Trong nghiên cứu trên động vật, các nhà nghiên cứu đã sử dụng leptin và phát hiện ra rằng nó có thể giúp bình thường hóa mức đường huyết và ceton, ngay cả khi không có insulin. Kết quả này cho thấy não bộ có thể duy trì mức đường huyết bình thường mà không cần insulin, mở ra cánh cửa cho các phương pháp điều trị mới cho bệnh tiểu đường loại 1.

Giáo sư Michael Schwartz, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết phát hiện này có thể là một bước tiến quan trọng trong việc điều trị bệnh tiểu đường loại 1. Nếu thử nghiệm trên người thành công, liệu pháp dựa trên leptin có thể giảm hoặc thay thế nhu cầu tiêm insulin hàng ngày, cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm sự chấp thuận của FDA để bắt đầu thử nghiệm trên người. Kết quả tích cực có thể dẫn đến việc phát triển các loại thuốc mới cho bệnh tiểu đường loại 1, nhắm vào não bộ thay vì chỉ tập trung vào insulin. Tiến sĩ Irl Hirsch, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết kiểm soát đường huyết bằng leptin có thể mở ra những con đường điều trị mới cho bệnh nhân.

Việc điều trị bệnh tiểu đường loại 1 mà không cần tiêm insulin hàng ngày và theo dõi đường huyết có thể là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Nếu thành công, phát hiện này có thể giúp giảm bớt gánh nặng cho bệnh nhân và mở ra hy vọng mới cho việc điều trị bệnh tiểu đường loại 1.

Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Đại học Washington hoặc đọc thêm về các nghiên cứu liên quan trên National Center for Biotechnology Information.

]]>
Tỉnh táo trước điện thoại: Thói quen “giết người” vào buổi sáng bạn nên dừng lại https://doisongthethao.com/tinh-tao-truoc-dien-thoai-thoi-quen-giet-nguoi-vao-buoi-sang-ban-nen-dung-lai/ Sat, 20 Sep 2025 20:32:40 +0000 https://doisongthethao.com/tinh-tao-truoc-dien-thoai-thoi-quen-giet-nguoi-vao-buoi-sang-ban-nen-dung-lai/

Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe não bộ và tinh thần của nhiều người. Khi não bộ vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo, việc tiếp nhận hàng loạt thông tin từ mạng xã hội, tin tức hay công việc có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng: Vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. (Ảnh minh hoạ)
Hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng: Vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. (Ảnh minh hoạ)

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường ở trong trạng thái “sóng alpha”, một khoảng thời gian chuyển tiếp giữa trạng thái ngủ và tỉnh. Trong giai đoạn này, tâm trí thường thư giãn, dễ sáng tạo và ít bị phân tán. Đây vốn là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi ta vội vàng cầm điện thoại, não bộ lập tức bị đẩy vào tình trạng cảnh giác cao độ, khiến cho sự tập trung và năng lượng tinh thần bị ảnh hưởng.

Mạng xã hội mang lại cảm giác được kết nối nhưng cũng nhanh chóng hút cạn sự tập trung và năng lượng tinh thần. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình thiết lập cho não một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng”, nơi ta liên tục truy cầu cảm giác vui vẻ từ những video, tin hot hay tương tác ảo. Hậu quả là trong phần còn lại của ngày, bộ não khó duy trì được sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày còn ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể rối loạn nhịp sinh học, khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào hôm sau.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn là “bẫy” tâm lý khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi thấy người khác khoe khoang cuộc sống hoàn hảo, thành công rực rỡ. Đặc biệt là vào buổi sáng, những hình ảnh này càng dễ gây tổn thương ngầm.

Để cải thiện sức khỏe tinh thần và não bộ, hãy thử thay đổi thói quen hàng ngày của mình. Thay vì vội vàng lướt điện thoại, hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng giúp thiết lập tinh thần vững vàng.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày.

]]>
Nhận biết sớm đột quỵ bằng quy tắc F.A.S.T và cách phòng ngừa hiệu quả https://doisongthethao.com/nhan-biet-som-dot-quy-bang-quy-tac-f-a-s-t-va-cach-phong-ngua-hieu-qua/ Tue, 09 Sep 2025 04:32:40 +0000 https://doisongthethao.com/nhan-biet-som-dot-quy-bang-quy-tac-f-a-s-t-va-cach-phong-ngua-hieu-qua/

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh. Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao.

Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

]]>