Xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Vogue Mỹ số tháng 8 với sự góp mặt của nữ diễn viên Anne Hathaway và đánh dấu sự trở lại của phần hai bộ phim ‘The Devil Wears Prada’ (Yêu nữ thích hàng hiệu 2), tạp chí này đã thu hút sự chú ý của công chúng. Tuy nhiên, tâm điểm của sự chú ý không chỉ dừng lại ở đó, khi loạt ảnh quảng cáo sử dụng người mẫu được tạo bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đã bất ngờ trở thành trung tâm của sự chú ý.

Những người mẫu nữ với vẻ đẹp gần như hoàn hảo, làn da mịn màng, mái tóc vàng óng, đôi mắt xanh và vóc dáng chuẩn chỉnh xuất hiện với chú thích nhỏ xác nhận là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo. Chiến dịch quảng cáo này do Seraphinne Vallora, một công ty tiếp thị ứng dụng AI có trụ sở tại London, thực hiện. Các sản phẩm AI của công ty này đã xuất hiện trên nhiều tạp chí lớn như Elle, The Wall Street Journal và Harper’s Bazaar.

Sự xuất hiện của người mẫu được tạo bởi AI trong số tháng 8 của tạp chí Vogue Mỹ đã gây ra một cuộc tranh luận nóng về chuẩn mực cái đẹp và vai trò của con người trong ngành công nghiệp thời trang. Việc sử dụng người mẫu ảo đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng, đặc biệt là khi giới người mẫu ngoài đời vẫn đang đấu tranh để khẳng định sự đa dạng về màu da, hình thể và tuổi tác. Trong khi đó, AI lại tái khẳng định những chuẩn mực sắc đẹp truyền thống, vốn đã nhiều lần bị chỉ trích là phi thực tế.

Một số ý kiến lo ngại rằng điều này có thể tạo thêm áp lực lên người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, những người vốn dễ bị ảnh hưởng bởi hình ảnh lý tưởng hóa về ngoại hình. Trước làn sóng chỉ trích, hai nhà sáng lập của Seraphinne Vallora là Valentina Gonzalez và Andreea Petrescu đã lên tiếng bảo vệ hướng đi của mình.

Petrescu cho biết: ‘Mọi người nghĩ rằng những hình ảnh này chỉ được tạo ra bởi AI, điều đó không đúng. Chúng tôi có một đội ngũ và chúng tôi vẫn đang thuê người mẫu.’ Theo công ty, một người mẫu thật đã được chụp hình trong studio với các thiết kế của thương hiệu trong suốt một tuần, giúp xác định cách trang phục hiển thị trên mô hình AI.

Gonzalez bổ sung: ‘Chúng tôi cần xem tư thế nào sẽ tôn lên sản phẩm nhất, và nó trông như thế nào khi được một người phụ nữ thực sự mặc lên.’ Petrescu cũng nhấn mạnh tính hiệu quả và linh hoạt mà AI mang lại: giảm thời gian sản xuất, tối ưu chi phí và mở ra thêm nhiều lựa chọn cho khách hàng.

Tuy nhiên, không phải ai trong ngành cũng đồng thuận với cách làm này. Một số ý kiến cho rằng việc tạo ra người mẫu AI, nhất là các hình ảnh người da màu, có thể là cách để doanh nghiệp tận dụng xu hướng đa dạng mà không cần đầu tư thực sự cho người mẫu, nhiếp ảnh gia hay chuyên gia hậu kỳ.

H&M, một trong những thương hiệu có liên quan đến chiến dịch, cho biết trong thông cáo gửi CNN rằng hãng sẽ không thay đổi phương pháp tiếp cận ‘lấy con người làm trung tâm’, đồng thời ‘khám phá cách AI có thể nâng cao quy trình sáng tạo’. Giám đốc sáng tạo Jörgen Andersson khẳng định: ‘Chúng tôi cam kết sẽ tiếp cận vấn đề này một cách có đạo đức, minh bạch và có trách nhiệm.’

Với Sara Ziff, nhà sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Model Alliance, đồng thời là người từng làm người mẫu từ năm 14 tuổi – những lo ngại về AI là hoàn toàn có cơ sở. Ziff cho rằng: ‘Tôi không nghĩ việc sử dụng AI là xấu về bản chất, nhưng nó sẽ bị lợi dụng để bóc lột người lao động nếu không có các biện pháp bảo vệ phù hợp.’

Sự kiện người mẫu AI xuất hiện trên Vogue cho thấy một bước tiến công nghệ đáng chú ý, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều câu hỏi chưa có lời giải về đạo đức, quyền lợi nghề nghiệp và tương lai của ngành công nghiệp thời trang, nơi con người vẫn đang cố gắng khẳng định sự đa dạng và tính cá nhân trong thế giới ngày càng bị số hóa.

Trong ngành công nghiệp thời trang hiện nay, việc trở thành một người mẫu thành công không chỉ đòi hỏi khả năng trình diễn trên sàn catwalk mà còn yêu cầu nhiều kỹ năng và tư duy sáng tạo. Siêu mẫu Thanh Hằng chia sẻ rằng người mẫu cần có khả năng tiếp nhận, tư duy, xử lý và tạo ra câu chuyện của riêng mình để nâng cao giá trị nghề nghiệp.

Vừa qua, chương trình Vietnam’s Next Top Model đã ra mắt mùa 2025 tại TPHCM, đánh dấu sự trở lại sau 8 năm vắng bóng. Cuộc thi này đã tìm kiếm và chọn lọc 15 thí sinh xuất sắc để tham gia vào ‘nhà chung’, bao gồm các gương mặt mới mẻ như Tuyết Mai, vận động viên Taekwondo với tỷ lệ hình thể lý tưởng; Lại Mai Hoa, người sở hữu chiều cao 1m84; Vũ Mỹ Ngân, một trong số 15 thí sinh của Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024; và nhà sáng tạo nội dung Tâm Thanh (Zicky Lee). Những thí sinh này đã vượt qua hơn 1.000 gương mặt tham gia vòng tìm kiếm, bắt đầu từ đầu tháng 5 đến nay.

Mùa giải năm nay của Vietnam’s Next Top Model hứa hẹn sẽ mang lại nhiều thử thách thời trang thực tế với tính sáng tạo cao, đầu tư mạnh về hình ảnh, chuyên môn và yếu tố thời trang. Bên cạnh dàn giám khảo với những cái tên kỳ cựu như siêu mẫu Thanh Hằng, NTK Đỗ Mạnh Cường, bộ đôi giám đốc sáng tạo Nam Trung và Hà Đỗ, chương trình còn có sự tham gia của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực thời trang.

Theo bà Trang Lê, tổng đạo diễn và nhà sản xuất Vietnam’s Next Top Model, người mẫu phải có thái độ sống, bản lĩnh nghề nghiệp và phong cách làm việc chuyên nghiệp. Chương trình này nhắm tới mục tiêu đào tạo ra những Top Model (siêu mẫu), Vedette (người mẫu nổi bật), bổ sung cho làng thời trang chuyên nghiệp trong nước.

Bên cạnh Vietnam’s Next Top Model, thời gian gần đây còn có nhiều cuộc thi tìm kiếm, xây dựng người mẫu chuyên nghiệp khác như The Face Việt Nam – Gương mặt thương hiệu, The New Mentor – Người mẫu toàn năng, The Next Gentleman – Quý ông hoàn mỹ… Những cuộc thi và chương trình này không chỉ là giải trí mà còn là bệ đỡ cần thiết cho nghề người mẫu, giúp người mẫu Việt có cơ hội cọ xát trên trường quốc tế.

Nhiều người mẫu từ các cuộc thi này đã trở thành những ngôi sao thời trang đình đám, ghi dấu ấn tại các kinh đô thời trang thế giới. Một số người mẫu khác cũng đã chinh phục các đấu trường sắc đẹp quốc tế. Tuy nhiên, để thành công trong nghề người mẫu, bản thân người mẫu phải tự nỗ lực học tập, rèn luyện kỹ năng trình diễn, ngoại ngữ giao tiếp, ứng xử chuyên nghiệp…

Sự trở lại của những gameshow tìm kiếm người mẫu mang lại nhiều kỳ vọng về việc định vị lại nghề người mẫu. Các chương trình cần tránh đi vào vết xe đổ của một số cuộc thi, gameshow trước đây và thực sự trở thành bệ phóng cho khát khao vươn tới những đỉnh cao mới của người mẫu trẻ.