Luật Đất đai 2024 đã giới thiệu một điểm mới quan trọng, cho phép sử dụng đất nông nghiệp theo hướng đa mục đích mà không cần phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Theo khoản 1 Điều 218 của Luật Đất đai 2024, các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức và cộng đồng dân cư được phép sử dụng đất nông nghiệp để kết hợp sản xuất nông nghiệp với sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp mà không làm mất đi mục đích sử dụng chính của đất nông nghiệp.

Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn so với các quy định trước đây, vốn yêu cầu người dân phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích khi muốn sử dụng đất nông nghiệp cho các hoạt động khác. Việc cho phép này tạo điều kiện cho người dân phát huy sáng kiến, tối ưu hiệu quả sử dụng đất. Thay vì chỉ trồng trọt đơn thuần, người dân có thể kết hợp các mô hình khác như trồng cây dược liệu, làm homestay, xây dựng kho bãi nông sản, nhà kính, xưởng sơ chế…

Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn giúp giữ gìn không gian xanh và văn hóa nông thôn. Tuy nhiên, việc sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường và không gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất khác.

Để chính sách này đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa người dân, chính quyền địa phương và cơ quan quản lý quy hoạch. Khi đó, đất nông nghiệp không chỉ là tư liệu sản xuất, mà còn trở thành nền tảng cho những mô hình kinh tế sáng tạo, hiện đại và giàu bản sắc.

Ngày 1/8, đại diện Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã cung cấp thông tin về những thay đổi quan trọng trong lĩnh vực đất đai. Theo đó, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP của Chính phủ đã được ban hành, nhằm mục đích cắt giảm và đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai.

Cụ thể, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP đã quyết định cắt giảm 3 thủ tục hành chính trên tổng số 30 thủ tục trong lĩnh vực đất đai. Ngoài ra, nghị định này cũng giảm thiểu 44 ngày thực hiện thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất, trong tổng số 425 ngày vốn được yêu cầu. Sự điều chỉnh này không chỉ giúp giảm thiểu thời gian và công sức cho người dân, mà còn thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc cải cách và nâng cao hiệu quả của hệ thống hành chính.

Đáng chú ý, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP cũng bỏ 3 trên tổng số 8 giải trình của thủ tục hành chính. Điều này chứng tỏ sự linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh của các cơ quan chức năng nhằm phù hợp với nhu cầu thực tế và góp phần tạo môi trường pháp lý thông thoáng, hiệu quả hơn cho các hoạt động liên quan đến đất đai.

Như vậy, với những điều chỉnh mới được thực hiện, người dân và doanh nghiệp có thể kỳ vọng vào một quá trình thực hiện thủ tục đất đai trở nên đơn giản và tiết kiệm thời gian hơn. Nghị định số 151/2025/NĐ-CP là một phần trong những nỗ lực cải cách hành chính, thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển.

Chúng ta có thể hy vọng rằng những thay đổi này sẽ tạo ra một môi trường pháp lý và hành chính hiệu quả hơn, và người dân cũng như doanh nghiệp sẽ tận dụng được tối đa các cơ hội phát triển trong bối cảnh mới. Để có thêm thông tin chi tiết về Nghị định số 151/2025/NĐ-CP và các thay đổi liên quan đến thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, người dân có thể truy cập vào các nguồn thông tin chính thức từ Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền https://www.chinhphu.vn .

Sửa đổi Luật Đất đai – một đạo luật có ảnh hưởng sâu rộng đến hàng triệu người dân và hàng trăm tỷ USD đầu tư, đòi hỏi một mục tiêu tối thượng rõ ràng. Điều này đã được Trung ương Đảng chỉ rõ: đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, cần được quản lý minh bạch để đảm bảo lợi ích chung của toàn dân. Đất đai không thể là ‘sân chơi’ của đầu cơ hay công cụ tận thu ngân sách.

Một trong những điểm yếu của Luật Đất đai 2013 là cơ chế khung giá đất, dẫn đến giá đất do Nhà nước quy định thường chỉ bằng 20-30% giá thị trường. Điều này đã gây ra hơn 80% đơn thư khiếu nại đất đai. Luật mới cần có hướng giải quyết để bảng giá đất do địa phương xây dựng sát với giá thị trường, nhưng cần tránh việc lấy giá sốt đất làm cơ sở.

Chính sách tài chính đất đai cũng cần được xem xét lại. Việc truy thu bổ sung 5,4%/năm đối với tiền sử dụng đất chưa nộp đang khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn. Với hơn 2.887 dự án vướng mắc liên quan đất đai, tổng vốn hơn 235 tỷ USD, việc áp mức truy thu như trên có thể dẫn đến những hệ lụy lớn.

Ngân sách có thể bội thu từ đất đai, nhưng nếu đất đai chỉ phục vụ mục đích này, thì lợi ích kinh tế đó là ngắn hạn và thiếu bền vững. Giá đất cần được tiếp cận từ góc độ công lý, đảm bảo không để Nhà nước thất thu thuế, không làm doanh nghiệp mất khả năng sinh lời, và không để người dân mất cơ hội có nhà.

Thay vì thu truy thu, nên đánh thuế lũy tiến vào sở hữu đất đai. Doanh nghiệp đề nghị bỏ quy định truy thu 5,4% trong lần sửa đổi sắp tới của Nghị định 103. Điều này có thể giải phóng hàng trăm dự án và khơi thông hàng tỷ USD.

Sửa Luật Đất đai không thể chỉ là bản vá. Đây là lúc cần tái thiết toàn diện hệ thống quản trị đất đai, với triết lý cốt lõi là đất đai phục vụ phát triển công bằng, bền vững và vì lợi ích chung của toàn dân.