Từ ngày 1.7.2025, UBND cấp xã sẽ chính thức đảm nhận vai trò cơ quan quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn. Sự thay đổi này đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong phân quyền và phân cấp lĩnh vực giáo dục, khi quyền quản lý được chuyển từ cấp huyện xuống cấp xã.

Thông tư 10/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, quy định chi tiết về phân quyền và thẩm quyền quản lý giáo dục phổ thông. Theo đó, UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các quy định về dạy thêm, học thêm trên địa bàn. Ngoài ra, cấp xã cũng có nhiệm vụ xử lý hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý các trường hợp vi phạm, cũng như giám sát việc tuân thủ quy định của pháp luật về thời giờ làm việc và giờ làm thêm.

UBND cấp xã còn có trách nhiệm kiểm tra các điều kiện về an ninh, trật tự, an toàn, vệ sinh môi trường và phòng cháy chữa cháy tại các cơ sở tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường. Điều này nhằm đảm bảo môi trường an toàn và thuận lợi cho hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn.

Sự thay đổi này phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã), theo chủ trương bỏ cấp huyện từ cùng thời điểm. Người dân tại các xã đã cảm nhận được sự tiện lợi khi thực hiện thủ tục hành chính tại cấp xã, thay vì phải đi đến cấp huyện.

Bà Phương Thị Ngân, một người dân xã Minh Châu, chia sẻ rằng trước đây bà phải vượt sông, đi phà sang UBND huyện Ba Vì để làm thủ tục, nhưng nay đã có thể thực hiện nhanh chóng tại UBND xã. Việc này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu chi phí và công sức cho người dân.

Tuy nhiên, việc giao quyền quản lý cho cấp xã cũng đặt ra yêu cầu cao đối với cán bộ công chức xã. Họ đòi hỏi phải chủ động và hiệu quả trong xử lý công việc để không làm chậm trễ tiến độ. Nếu cán bộ cấp xã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, việc quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm sẽ trở nên hiệu quả và chặt chẽ hơn, mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân và sự phát triển của giáo dục địa phương.

Trong bối cảnh Việt Nam đang tiếp tục cải cách và hoàn thiện hệ thống quản lý hành chính công, việc giao quyền quản lý cho cấp xã là một hướng đi đúng đắn. Nó không chỉ mang lại sự tiện lợi cho người dân mà còn tạo điều kiện cho việc quản lý trở nên gần gũi và sát thực tế hơn. Đồng thời, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và nỗ lực không ngừng của cả hệ thống chính quyền ở cơ sở.

Tự chủ trong giáo dục nghề nghiệp: Cần đi kèm với trách nhiệm giải trình

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). Một điểm đáng chú ý trong dự thảo này là đề xuất mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, đi cùng với tự chủ là trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đào tạo.

Các chuyên gia và lãnh đạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cho rằng tự chủ sẽ mang lại sự chủ động hơn trong công tác tuyển sinh, đào tạo và quản lý tài chính cho các trường nghề. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực, cần có cơ chế kiểm định và đánh giá chất lượng đào tạo hiệu quả.

Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Phương Đông (Thành phố Đà Nẵng), nhìn nhận rằng việc mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ mang lại nhiều thuận lợi. Các trường sẽ có thể chủ động hơn trong việc xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp với người học và đặc thù ngành nghề.

Tiến sĩ Phạm Văn Tân, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội, nhấn mạnh rằng tự chủ chỉ tiêu tuyển sinh sẽ đi kèm với trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đầu ra. Nhà trường sẽ phải công khai mức học phí và các khoản thu dịch vụ khác cho từng năm học và toàn khóa.

Thạc sĩ Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2 (tỉnh Đồng Nai), đánh giá rằng việc mở rộng quyền tự chủ giúp trường nghề chủ động hơn trong công tác tuyển sinh và đào tạo. Tuy nhiên, cần có thêm chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để sinh viên yên tâm học tập.

Về việc đưa chức danh giảng viên đồng cơ hữu vào dự thảo, các chuyên gia cho rằng cần định nghĩa rõ về giảng viên đồng cơ hữu để tránh lạm dụng khi mở ngành. Cần có văn bản hướng dẫn cụ thể để nhà trường thuận tiện hơn trong việc tuyển dụng, ký hợp đồng và phân bổ giờ giảng.

Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi đề xuất cần quy định tỷ lệ tối đa giảng viên đồng cơ hữu được tính vào tổng số giảng viên phục vụ cho việc mở ngành hoặc duy trì ngành. Điều này giúp đảm bảo ngành học vẫn có “xương sống” là giảng viên cơ hữu toàn thời gian để duy trì lâu dài.

Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp năng động, linh hoạt, thích ứng cao với sự thay đổi của thị trường lao động và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Việc hoàn thiện dự thảo luật sẽ giúp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đất nước.