Thịt chua, một món ăn truyền thống trong các dịp lễ, Tết của người Mường, đã trở thành đặc sản mang thương hiệu OCOP tại xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ. Trong đó, thịt chua Lâm Tin, một sản phẩm từ căn bếp nhỏ của hộ gia đình ở xã Lạc Sơn, đang dần khẳng định vị thế bằng hương vị đặc trưng, sự đầu tư nghiêm túc và câu chuyện văn hóa ẩm thực đậm chất Mường.

Thịt chua – từ món ăn dân dã đến đặc sản đạt sao OCOP

Ở vùng Mường Vang, xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, thịt chua từng được gọi là ‘thịt muối chua’, là một cách chế biến và bảo quản nhằm giữ thịt để được lâu ngày. Món ăn được chế biến bằng cách lên men tự nhiên thịt lợn trộn thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi. Trải qua thời gian, món ăn không chỉ để dùng trong ngày giáp hạt mà đã trở thành món không thể thiếu trong lễ Tết, cưới hỏi, đón khách quý.

Tại xã Vũ Bình, xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin của hộ kinh doanh bà Bùi Thị Tin, phố Lâm Hóa 2, là một trong những cơ sở đầu tiên sản xuất thịt chua theo hướng hàng hóa, đưa món ăn truyền thống vào thị trường OCOP. Bà Tin chia sẻ về cơ duyên với nghề: ‘Làm món truyền thống không chỉ để bán, mà là giữ lại hương vị quê mình. Vừa làm ra sản phẩm sạch, ngon, vừa kể được câu chuyện quê hương – đó là điều mà tôi theo đuổi từ ngày đầu đến nay’.

Sản phẩm thịt chua của cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin được thị trường ưa chuộng, mang hương vị đặc trưng của vùng Mường Vang. Từ năm 2016, gia đình bà Tin bắt đầu sản xuất nhỏ lẻ, bán cho khách du lịch và các quán ăn trong vùng. Nhờ giữ được hương vị đặc trưng, sản phẩm được khách hàng giới thiệu qua nhau.

Năm 2022, sản phẩm thịt chua Lâm Tin được công nhận OCOP 3 sao, được phân phối tại các cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, có mặt ở các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Quảng Ninh… Hiện, mỗi tháng cơ sở cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm gồm thịt chua quả và thịt chua hộp. Các sản phẩm đều được đóng gói vệ sinh, dán tem, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn dùng rõ ràng.

Giữ hương vị bằng đôi tay và tâm huyết

Điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của thịt chua Lâm Tin là ở khâu lựa chọn nguyên liệu và cách lên men tự nhiên. Thịt được chọn từ lợn sạch, có đủ nạc và bì, lẫn chút mỡ để đảm bảo vị ngậy. Thính được làm từ ngô, nhiều tinh bột, bùi và thơm. Hạt dổi được rang đúng lửa, giã nhỏ, trộn cùng tỏi, muối, tạo ra hương vị rất riêng mà các món thịt chua công nghiệp không thể có.

Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đang cung cấp ra thị trường 2 loại thịt chua quả và thịt chua hộp. ‘Không dùng chất bảo quản hay men nhân tạo. Muốn sản phẩm lên men chuẩn, phải biết cách căn nhiệt độ, thời gian ủ, độ ẩm, và cả độ dày của lát thịt. Làm thịt chua phải kiên nhẫn và sạch sẽ tuyệt đối’, bà Tin chia sẻ.

Không chỉ được người dân trong tỉnh ưa chuộng, nhiều du khách từ các tỉnh, thành khác khi biết đến thịt chua Lâm Tin đều tỏ ra thích thú với món ăn dân dã này. Thịt chua ngon nhất khi ăn cùng lá sung, lá đinh lăng, chấm với tương ớt. Vị chua nhẹ từ thịt lên men hòa với vị béo, thơm của thính, của dổi, vị cay của ớt tạo nên bản hòa tấu vị giác khó quên.

Thời gian qua, việc người dân mạnh dạn phát triển thịt chua theo hướng hàng hóa không chỉ giữ gìn được món ăn truyền thống, mà còn góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa bản địa.

Đồng chí Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, cho biết: ‘Hiện xã có gần 10 hộ làm thịt chua, trong đó có một số cơ sở như Lâm Tin, Tuấn Linh đã đạt quy mô hộ sản xuất chuyên nghiệp. Xã định hướng hỗ trợ thêm về quảng bá, bao bì, truy xuất để xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất’.

Trong dòng chảy hội nhập, không ít món ăn truyền thống bị lãng quên, thịt chua Lâm Tin là một ví dụ đẹp về cách một gia đình nông dân có thể gìn giữ hồn ẩm thực Mường, vừa làm kinh tế, vừa giữ lại một mảnh ký ức cho thế hệ sau.

Mỗi miếng thịt lên men không chỉ là món ăn, mà còn là câu chuyện về sự bền bỉ, khéo léo và tình yêu quê hương lặng lẽ mà sâu đậm, như chính tính cách của người Mường ở vùng Mường Vang.

Thực tế ‘càng chăm da càng tệ’ của nhiều người dùng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc

Một đường dây sản xuất và buôn bán mỹ phẩm giả vừa bị Công an tỉnh Tây Ninh triệt phá. Các sản phẩm mỹ phẩm này được sản xuất bằng cách trộn hương liệu, bột hóa chất không rõ nguồn gốc, phèn chua, dung môi… tại nhà, sau đó rao bán khắp các tỉnh thành qua mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Đường dây này đã bán ra hơn 100.000 đơn hàng, thu lợi khoảng 10 tỷ đồng.

Các sản phẩm được bán ra thị trường với giá rẻ, nhưng được dán nhãn, đội giá lên đến hàng trăm nghìn đồng nhờ chiêu trò PR và quảng cáo lừa dối. Nhiều người dùng, phần đông là phụ nữ, bị cuốn theo các ‘feedback 5 sao’, hình ảnh trước – sau ảo diệu và lời khẳng định của các ‘hot face’.

Theo các chuyên gia da liễu, các sản phẩm như kem trộn chứa corticoid, thủy ngân, chì… sẽ nhanh chóng mang lại làn da trắng, căng bóng, nhưng khi sử dụng lâu dài, hệ miễn dịch da bị bào mòn, hàng rào bảo vệ da tổn thương nghiêm trọng. Biểu hiện ban đầu thường là da đỏ, châm chích, nóng rát, xuất hiện mao mạch li ti, da mỏng, dễ bắt nắng, sạm, nám, mụn viêm, mụn mủ kéo dài. Người dùng dần lệ thuộc vào sản phẩm và khi ngưng dùng thì da xấu đi nhanh chóng.

Bác sĩ chuyên khoa 1 Da liễu Phan Thị Trúc Phương cho biết, khi một sản phẩm không rõ nguồn gốc, thì gần như chắc chắn thành phần bên trong của nó cũng không minh bạch. Người dùng không thể biết được liệu những hoạt chất ghi trên nhãn có thật sự tồn tại hay không.

Lời khuyên từ bác sĩ Phương dành cho người tiêu dùng là chỉ nên sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được công bố với Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế. Ưu tiên sản phẩm có mã vạch, thành phần minh bạch, công ty sản xuất cụ thể.

Với những người đã lỡ sử dụng sản phẩm kém chất lượng trong thời gian dài, bác sĩ Trúc Phương cho biết hoàn toàn có thể phục hồi được làn da, nhưng cần thời gian và sự kiên trì. Quá trình phục hồi da không thể diễn ra trong một sớm một chiều.

Người tiêu dùng cần cảnh giác trước những sản phẩm mỹ phẩm không rõ nguồn gốc và có các chiêu trò quảng cáo lừa dối. Để bảo vệ làn da và sức khỏe của mình, người dùng nên tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm và chỉ mua hàng từ các nguồn tin cậy.

Các chuyên gia da liễu và bác sĩ chuyên khoa cũng khuyến cáo người dùng không nên sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm không rõ nguồn gốc và kém chất lượng. Thay vào đó, người dùng nên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được công bố và kiểm định chất lượng.