Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề nhức nhối trên thị trường, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng, nhưng việc xử lý triệt để các vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn do cơ chế hậu kiểm còn bất cập và quy định chưa đồng bộ. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã được chuyển từ khâu tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc vận dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu lên một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Theo báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm qua, đã có hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm được lấy để kiểm tra, và đã phát hiện ra nhiều mẫu không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn.

Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Diễn đàn quốc tế về Khoa học và Công nghệ Sức khỏe (ICHST-2025) đã kết thúc sau hai ngày diễn ra tại thành phố Đà Nẵng, thu hút gần 150 đại biểu đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Sự kiện này là cơ hội để các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nhân và lãnh đạo các trường đại học gặp gỡ, trao đổi ý tưởng và kết nối để cùng nhau giải quyết những thách thức y tế toàn cầu.

Hội thảo do Đại học Đà Nẵng tổ chức, phối hợp với Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Connecticut (Mỹ) và Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam Toàn cầu (AVSE Global). Phát biểu tại lễ khai mạc, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Quang Sơn, Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng, cho biết hội thảo là dịp để cộng đồng học thuật gặp gỡ, kết nối và cùng kiến tạo không gian tri thức liên ngành, phục vụ sức khỏe cộng đồng và hướng đến các giải pháp cho những thách thức toàn cầu.

Theo ông, sự kiện thể hiện chiến lược phát triển của Đại học Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 với định hướng đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo, các đại biểu đã được lắng nghe báo cáo của các nhà khoa học hàng đầu thế giới, bao gồm Giáo sư Samir Mitragotri (Đại học Harvard) và Giáo sư Kam Leong (Đại học Columbia).

Các nghiên cứu có hàm lượng học thuật và ứng dụng cao, góp phần mở ra hướng tiếp cận mới trong điều trị y học hiện đại. Ngoài ra, hội thảo còn tổ chức 4 phiên chuyên đề tại các cơ sở thành viên của Đại học Đà Nẵng, bao gồm Trường Đại học Bách khoa và Viện Nghiên cứu & Đào tạo Việt – Anh.

Nội dung các phiên bao gồm: Công nghệ cảm biến sinh học và thiết bị y tế; Vật liệu sinh học và công nghệ dẫn thuốc; Khoa học sinh học và y học; Trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu trong y tế. Theo Ban Tổ chức, Hội thảo năm nay đã nhận được 105 bài tham luận của các học giả, nhóm nghiên cứu đến từ 16 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Các bài được phản biện chặt chẽ và tuyển chọn công bố trong hệ thống IEEE Xplore®, một trong những cơ sở dữ liệu khoa học có uy tín toàn cầu. PGS.TS. Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, cho rằng đại dịch Covid-19 là minh chứng rõ ràng cho nhu cầu cấp thiết của việc tăng cường năng lực khoa học và công nghệ để ứng phó với những khủng hoảng y tế toàn cầu.

GS.TS. Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa học thuật và lan tỏa của chuỗi sự kiện này, bắt nguồn từ những thỏa thuận hợp tác giữa AVSE Global với Đại học Đà Nẵng, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Connecticut. ICHST không chỉ là diễn đàn công bố các nghiên cứu khoa học mới, mà còn là cầu nối gắn kết học thuật với thực tiễn, khoa học với doanh nghiệp, nhằm phục vụ lợi ích cộng đồng và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.