Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong lĩnh vực tim mạch học, với những ứng dụng đa dạng và rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị. Tại Hội nghị khoa học thường niên năm 2025 do Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) tổ chức, TS-BS Giang Minh Nhật – Phó trưởng khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định – đã trình bày về các ứng dụng của AI trong tim mạch học.

Theo bác sĩ Nhật, hình ảnh học tim mạch là một trong những lĩnh vực có nhiều nghiên cứu và ứng dụng AI nhất. Các công nghệ như điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, CT tim, MRI tim đang được tích hợp với AI để nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị. AI được ứng dụng trong ECG để dự đoán các tình trạng như rung nhĩ, suy tim có phân suất tống máu giảm và hẹp van động mạch chủ. Điều này giúp bác sĩ có thể phát hiện sớm và chính xác hơn các bệnh lý tim mạch.

Trong siêu âm tim, AI đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện cấu trúc cơ tim, đo đạc tự động và hỗ trợ báo cáo và chẩn đoán. Công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu sai sót mà còn nâng cao tốc độ và hiệu quả trong quá trình chẩn đoán. AI cũng được sử dụng trong CT tim để cải thiện chất lượng hình ảnh, giảm liều xạ và cải thiện dự báo kết cục. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro cho bệnh nhân.

Đặc biệt, ứng dụng của AI trong MRI tim giúp đánh giá xơ hóa cơ tim và nâng cao khả năng đánh giá cấu trúc tim và đặc tính mô. Qua đó, bác sĩ có thể có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng tim mạch của bệnh nhân. AI cũng được ứng dụng trong đặc điểm lâm sàng để đưa ra phân tích toàn diện về thông tin thu được và liên hệ thông tin đó với kết quả lâm sàng. Điều này giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị chính xác và hiệu quả hơn.

Một ứng dụng quan trọng khác của AI trong tim mạch học là mô hình song sinh số. Đây là bản sao số hóa một cá nhân cùng môi trường của người đó, giúp nâng cao hiệu quả hỗ trợ quyết định lâm sàng và dự báo kết quả trong lĩnh vực tim mạch. Tuy nhiên, bác sĩ Nhật cũng lưu ý rằng mặc dù mô hình song sinh số đã được xem là kiến trúc mô phỏng tiên tiến nhất trong lĩnh vực kỹ thuật, nhưng trong y học, đây vẫn là một lĩnh vực đang phát triển và còn nhiều thách thức cần được giải quyết.

Theo bác sĩ Nhật, việc ứng dụng AI trong tim mạch học đã mang lại nhiều kết quả tích cực và hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, để đảm bảo rằng AI được ứng dụng một cách an toàn và hiệu quả trong lĩnh vực tim mạch học, cần phải có nhiều nghiên cứu và thử nghiệm. Sự phát triển của AI trong tim mạch học không chỉ mở ra những cơ hội mới trong chẩn đoán và điều trị mà còn đặt ra những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã và đang nỗ lực trong việc ứng dụng và phát triển các công nghệ mới trong lĩnh vực tim mạch học. Với sự hỗ trợ của công nghệ AI, bệnh viện đang hướng tới mục tiêu cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tim mạch chất lượng cao và hiệu quả hơn cho bệnh nhân.

Dầu ô liu, một thành phần không thể thiếu trong ẩm thực Địa Trung Hải, đã được khoa học chứng minh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Một trong những lợi ích nổi bật của dầu ô liu là khả năng kiểm soát tình trạng viêm trong cơ thể một cách hiệu quả mà không gây ra các tác dụng phụ đáng kể. Điều này làm cho dầu ô liu trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn giảm viêm mà không muốn sử dụng các loại thuốc hoặc sản phẩm có chứa hóa chất.

Bên cạnh đó, dầu ô liu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Với hàm lượng polyphenol cao, dầu ô liu giúp bảo vệ tim mạch và giảm mức cholesterol trong máu. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ, những tình trạng sức khỏe có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát.

Ngoài ra, dầu ô liu còn mang lại lợi ích cho sức khỏe đường ruột. Loại dầu này thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp làm dịu tình trạng viêm đường ruột và cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh không chỉ giúp cơ thể hoạt động trơn tru mà còn tăng cường hệ miễn dịch.

Một lợi ích khác của dầu ô liu là giàu chất chống oxy hóa. Với nguồn cung cấp dồi dào chất chống oxy hóa như polyphenol, dầu ô liu giúp chống lại các gốc tự do trong cơ thể. Điều này giúp giảm tình trạng viêm mãn tính và tăng cường sức khỏe miễn dịch, từ đó giúp cơ thể chống lại các bệnh tật hiệu quả hơn.

Cuối cùng, dầu ô liu cũng có thể giúp giảm đau khớp. Đối với người thường xuyên bị cứng khớp hoặc có dấu hiệu sớm của viêm khớp, tác dụng chống viêm của dầu ô liu có thể giúp giảm sưng và khó chịu. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh.

Để tận dụng được tối đa các lợi ích của dầu ô liu, người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm từ những nguồn cung cấp uy tín và đảm bảo chất lượng. Đọc kỹ nhãn sản phẩm và tìm hiểu về quy trình sản xuất cũng giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định sáng suốt. Sử dụng dầu ô liu một cách hợp lý và khoa học sẽ giúp nâng cao sức khỏe và phòng tránh nhiều bệnh lý.

Hơn nữa, việc kết hợp dầu ô liu vào chế độ ăn uống hàng ngày cũng không quá khó khăn. Dầu ô liu có thể được sử dụng làm sạch món salad, rang các loại thịt hoặc cơm, và thậm chí là làm các món dip cho rau củ. Sự đa năng này khiến dầu ô liu trở thành một thành phần được yêu thích trong nhiều gian bếp.

Những trường hợp tử vong đột ngột do đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đã gây nên nhiều tiếc thương cho gia đình và bạn bè. Mới đây nhất, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, nguyên Chủ tịch FPT Software Hoàng Nam Tiến đã ra đi ở tuổi 56 vì đột quỵ và ngừng tim. Trước đó, nhà quay phim Vương Khánh Trần Linh cũng qua đời ở tuổi 43 do nhồi máu cơ tim cấp. Ca sĩ Hà Lan Phương mất đột ngột vì nhồi máu cơ tim và tắc nghẽn động mạch khi mới 48 tuổi. Nghệ sĩ Chí Tài cũng qua đời vì đột quỵ não năm 2020, khi ông 62 tuổi. Những trường hợp này là lời cảnh báo về nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đang ngày càng gia tăng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các báo cáo nghiên cứu quốc tế, bệnh mạch vành (Ischemic Heart Disease – IHD) chiếm khoảng 15,85% tổng số ca tử vong toàn cầu, trong khi đột quỵ (Stroke) chiếm khoảng 10,91%. Đặc biệt, nguy cơ tử vong do những bệnh này tăng dần theo độ tuổi, nhưng cũng không hiếm gặp ở người trẻ nếu có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Mạch máu là hệ thống vận tải sống còn, mang máu giàu oxy và dưỡng chất đến não, tim, thận và các cơ quan. Khi xảy ra đột quỵ hoặc ngừng tim, máu ngừng chảy đến não chỉ trong vài phút sẽ khiến hàng triệu tế bào thần kinh chết đi. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cho biết mỗi phút trì hoãn điều trị trong đột quỵ thiếu máu, khoảng 1,9 triệu neuron não bị mất. Sau mỗi giờ không được can thiệp, não mất khoảng 120 triệu neuron và 830 tỷ synapse, tương đương với 3,6 năm lão hóa não.

Vậy làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và các bệnh tim mạch? Các chuyên gia y tế đã chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mạch máu như huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, hút thuốc, uống rượu thường xuyên, stress kéo dài, ít vận động và di truyền. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe mạch máu, chúng ta cần thực hiện các biện pháp sau:

– Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, hạt nguyên cám, cá béo, sử dụng dầu olive, dầu từ quả bơ hay các loại chất béo không bão hòa đơn. Hạn chế ăn thực phẩm quá mặn, quá ngọt, thịt đỏ và thức ăn chiên rán.

– Vận động đều đặn: Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần để giảm huyết áp, cải thiện lưu thông máu và duy trì độ đàn hồi của thành mạch.

– Tránh hoàn toàn thuốc lá và khói thuốc: Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc đều làm co thắt mạch máu và phá hủy lớp nội mạc, làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

– Quản lý stress: Stress mãn tính kích thích tiết hormone cortisol, dẫn đến viêm, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu. Các biện pháp đơn giản như thiền định, yoga, hít thở sâu, ngủ đủ giấc và dành thời gian thư giãn ngoài thiên nhiên có thể giúp cân bằng lại hệ thần kinh và bảo vệ thành mạch.

– Theo dõi thường xuyên các chỉ số nguy cơ: Để duy trì sức khỏe mạch máu lâu dài, cần thường xuyên kiểm tra và giữ các chỉ số ở mức lý tưởng, bao gồm huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết lúc đói và chỉ số BMI.

Nhìn chung, trong nhịp sống hiện đại, con người thường ít dành thời gian chăm sóc bản thân. Vì vậy, mỗi người hãy chú ý đến sức khỏe của mình, thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ mạch máu và ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch.

Rối loạn mỡ máu là tình trạng bất thường của các chỉ số lipid máu, bao gồm mức cholesterol toàn phần cao, LDL-C (cholesterol xấu) cao, triglycerides cao, hoặc HDL-C (cholesterol tốt) thấp. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Các chuyên gia y tế cho biết, đa số các trường hợp rối loạn chuyển hóa lipid máu là do chế độ ăn không lành mạnh, thói quen tĩnh tại (ít vận động) và nguyên nhân thứ phát do thừa cân, béo phì, các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Chế độ ăn không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu. Người Việt Nam có xu hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật nhưng ít rau xanh và hoa quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gút, rối loạn mỡ máu.

Đặc biệt, thói quen tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, trans-fat, thực phẩm siêu chế biến sẵn, đường tự do đang gia tăng ở người trẻ, dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn lipid máu cũng gặp nhiều hơn ở người trẻ. Để phòng ngừa và kiểm soát rối loạn mỡ máu, việc thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh và tăng cường hoạt động thể lực là rất quan trọng.

Thiếu hoạt động thể lực cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra rối loạn mỡ máu. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ thiếu vận động thể chất trên toàn cầu vẫn ở mức đáng báo động, với 31% người trưởng thành không tham gia vận động thể chất đủ. Dự báo tỷ lệ này có thể tăng đến 35% vào năm 2030. Tại Việt Nam, khoảng 25% người trưởng thành không tham gia vận động đủ.

Để kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị rối loạn lipid máu của Bộ Y tế khuyến cáo chế độ ăn nên giảm chất béo bão hòa xuống dưới 7-10% tổng năng lượng trong ngày, hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa (trans-fat) có trong đồ chiên rán nhiều lần, thực phẩm chế biến sẵn và bánh kẹo công nghiệp.

Ngoài ra, nên tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 từ cá béo, và tăng lượng chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Người bị rối loạn lipid máu cũng nên hạn chế cholesterol dưới 200-300 mg/ngày, tránh ăn nhiều lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và thịt đỏ nhiều mỡ. Hạn chế đường tự do và rượu bia, nhất là khi có tăng triglyceride, đồng thời giảm lượng muối ăn xuống dưới 5g mỗi ngày.

Chế độ ăn nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên cám, rau củ và trái cây tươi ít ngọt, cá biển, đậu nành và sản phẩm từ đậu, cùng với các loại hạt không tẩm muối hay đường. Với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, cùng với việc tăng cường vận động thể lực, chúng ta có thể kiểm soát và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Tóm lại, để kiểm soát nguy cơ mỡ máu, chúng ta nên thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể lực và hạn chế các thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch. Hãy ưu tiên sử dụng thực phẩm giàu dinh dưỡng và duy trì lối sống lành mạnh để có một sức khỏe tốt.

Cà phê là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người, đặc biệt là ở Mỹ, nơi mà hai phần ba dân số uống cà phê mỗi ngày. Tuy nhiên, câu hỏi về lượng cà phê an toàn và tác động của nó đối với sức khỏe vẫn còn là một chủ đề tranh luận sôi nổi.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Harvard đã theo dõi gần 50.000 phụ nữ trong suốt 30 năm và phát hiện ra rằng uống cà phê hàng ngày có thể giúp phụ nữ lão hóa khỏe mạnh. Uống từ một đến ba tách cà phê mỗi ngày cũng có liên quan đến lợi ích sức khỏe tim mạch và giảm tỷ lệ tử vong. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tiêu thụ nhiều cà phê có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.

Một bài báo năm 2022 trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Mỹ đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều cà phê và nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch ở những người bị tăng huyết áp. Điều này cho thấy rằng lợi ích, nhược điểm và liều lượng phù hợp của cà phê đều phụ thuộc vào lối sống và sức khỏe tổng thể của mỗi người.

Các chuyên gia sức khỏe luôn khuyên rằng nên uống cà phê điều độ mỗi ngày. Theo khuyến nghị của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), mức an toàn cho lượng caffeine hàng ngày là 400 miligam, tương đương với khoảng 3-4 tách cà phê. Deepak Chopra, một tác giả và người ủng hộ y học thay thế, chia sẻ rằng ông uống hai đến ba tách cà phê mỗi ngày trước buổi trưa, vì ông tin rằng lượng caffeine này vẫn nằm trong phạm vi an toàn.

Tuy nhiên, Roxana Ehsani, một chuyên gia dinh dưỡng, cũng nhấn mạnh rằng mỗi người có một ngưỡng dung nạp caffeine khác nhau. Một số người có thể cảm thấy lo lắng hoặc bồn chồn chỉ sau một hoặc hai tách cà phê. Vì vậy, điều quan trọng là phải lắng nghe cơ thể và điều chỉnh lượng cà phê phù hợp.

Phụ nữ mang thai, trẻ em và những người mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim mạch nên lưu ý đến lượng cà phê và caffeine tiêu thụ. Các chuyên gia khuyên rằng nên uống nước hoặc ăn trước khi uống cà phê để tránh giảm cảm giác thèm ăn.

Tóm lại, uống cà phê có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được tiêu thụ đúng cách. Điều quan trọng là phải biết lắng nghe cơ thể, điều chỉnh lượng cà phê phù hợp và không vượt quá mức an toàn khuyến nghị. Bằng cách đó, bạn có thể tận hưởng lợi ích của cà phê mà không gặp phải rủi ro cho sức khỏe.