Bão số 3 (Wipha) đang gây ảnh hưởng đến thời tiết ở Nam bộ, khiến gió mùa tây nam hoạt động mạnh và gây ra mưa giông, gió giật mạnh. Tình hình thời tiết này đã khiến nhiều khu vực ở TP.HCM và các tỉnh Nam bộ trải qua những ngày cuối tuần đầy biến động.

Tại TP.HCM, trong 2 ngày cuối tuần vừa qua, mưa giông mạnh đã xuất hiện vào buổi trưa, với thời tiết diễn biến bất thường. Buổi sáng thường nắng ráo, nhưng đến giữa trưa, mây giông ập đến, gây ra mưa giông và gió giật mạnh. Tình trạng này đã gây ra nhiều sự cố cây xanh và cành nhánh ngã đổ trên địa bàn thành phố.

Theo Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ, dải hội tụ nhiệt đới có trục qua Bắc bộ nối với cơn bão số 3 (Wipha) đang hoạt động mạnh, khiến gió mùa tây nam tăng cường độ. Bão số 3 đang di chuyển theo hướng tây tây nam và có cường độ suy yếu dần, dự kiến sẽ đổ bộ vào đất liền các tỉnh Bắc bộ vào chiều tối ngày 22.7.

Thời tiết ở TP.HCM và Nam bộ trong những ngày tới sẽ phổ biến mây thay đổi đến nhiều mây, ngày nắng gián đoạn, trưa chiều và tối có mưa rào và giông. Cần đề phòng sấm sét, gió giật mạnh và lốc xoáy. Nhiệt độ cao nhất sẽ phổ biến từ 31 – 33 độ C.

Ông Lê Đình Quyết, Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ, cho biết trưa ngày 20.7, TP.HCM đã xuất hiện mưa giông diện rộng, kèm theo lốc và gió giật mạnh. Lượng mưa tính đến 14 giờ tại một số nơi như Củ Chi đạt 31,6mm, Long Điền 21,4mm, Phước Hội (Vũng Tàu) 19,4mm, Bà Rịa 18mm, Nhà Bè 17mm, Sở Sao 21mm, Thủ Dầu Một 21,4mm, Bình Chánh 21mm, Tam Thôn Hiệp 19mm…

Cảnh báo, cần đề phòng mưa lớn gây ra tình trạng ngập lụt cục bộ tại các vùng trũng thấp và sạt lở đất ven sông. Mưa giông kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc sét, mưa đá và gió giật mạnh gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, làm gãy đổ cây cối, hư hại nhà cửa, các công trình giao thông, cơ sở hạ tầng.

Sau ngày 22.7, dải hội tụ nhiệt đới có trục qua Bắc bộ tiếp tục duy trì, đến khoảng ngày 27.7 mới suy yếu dần. Do vậy, gió mùa tây nam vẫn duy trì cường độ từ trung bình đến mạnh. Chính vì vậy, trên địa bàn TP.HCM và Nam bộ, thời tiết phổ biến ngày nắng gián đoạn, trưa chiều và tối có mưa rào và giông; có nơi mưa và mưa to. Cần đề phòng mưa lớn gây ngập úng cục bộ, mưa giông và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Ngày 19/7, miền Bắc chứng kiến sự xuất hiện của mưa dông diện rộng vào buổi chiều, với nhiều khu vực ghi nhận các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh. Tại một số khu vực, mưa to đến rất to đã được ghi nhận cục bộ. Tại tỉnh Quảng Ninh, trạm Cửa Ông đã ghi nhận gió mạnh cấp 7, trong khi Bãi Cháy (Hạ Long) đạt cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8. Đây là những cấp gió tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đã xác định rằng trận mưa dông vào chiều ngày 19/7 không phải là do ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão Wipha. Lúc đó, tâm bão đang nằm trên vùng biển Bắc Biển Đông, cách vịnh Hạ Long hơn 1000km về phía đông. Hoàn lưu bão Wipha có đường kính khoảng 200-300km tính từ tâm bão.

Nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh vào chiều ngày 19/7 ở Bắc Bộ và vịnh Bắc Bộ được xác định là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới với trục đi qua khu vực Bắc Bộ. Kết hợp với điều kiện nhiệt độ cao trong 3 ngày qua, khu vực Bắc Bộ đã có dòng thăng mạnh trong điều kiện bất ổn định của khí quyển, gây ra mưa dông mạnh. Đây là một hệ thống siêu dông vùng nhiệt đới, bao gồm tổ hợp mây dông quy mô trung bình thường gây mưa rất to kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như gió giật mạnh, sấm sét dữ dội, thậm chí cả mưa đá, vòi rồng.

Hệ thống siêu dông này có đường kính từ vài km đến vài trăm km, bao gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp lại thành một hệ thống lớn, có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ, mạnh hơn và lâu hơn dông đơn lẻ. Ngay sau khi ảnh hưởng đến miền Bắc, vùng mây dông này cũng tràn xuống khu vực Thanh Hoá đến Hà Tĩnh gây mưa dông diện rộng kèm các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc sét, gió giật mạnh trong tối ngày 19/7.

Một điều đáng lo ngại là các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ và hình thành rất nhanh. Hiện nay, với sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại như ảnh mây vệ tinh phân giải cao và radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện được dông nhiệt. Tuy nhiên, do các hiện tượng này xảy ra quá nhanh, chỉ có thể cảnh báo trong thời gian cực ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.

Vì vậy, hiện tượng thời tiết này cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt khi thường xảy ra vào giữa và cuối chiều, thời điểm nhiều người lưu thông trên đường.