Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã đưa ra cảnh báo về tình trạng đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa, không chỉ do thói quen ăn uống không lành mạnh mà còn do những nguyên nhân bất ngờ khác. Các nhà khoa học từ Đại học Nam Úc đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện trên hơn 293.770 thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi, đến từ 73 quốc gia trên khắp 5 khu vực, bao gồm châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, có tới 85% thanh thiếu niên không tập thể dục đủ, 50% thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, 39% uống quá nhiều nước ngọt và 32% dành quá nhiều thời gian cho màn hình. Đặc biệt, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ 2 hành vi không lành mạnh trở lên, khiến các em có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường.

Cụ thể, 30% thanh thiếu niên có 2 hành vi không lành mạnh, 36,5% có 3 hành vi, 21,5% có 4 hành vi và 4,5% có 5 hành vi không lành mạnh. Nhà nghiên cứu chính, tiến sĩ Ming Li từ Đại học Nam Úc, cho biết: ‘Tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và chúng đặt nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Nhưng với việc mua đồ ăn vặt rất thuận tiện, hoạt động thể chất thường bị thay thế bằng xem màn hình, ngày càng nhiều thanh thiếu niên hình thành thói quen không lành mạnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này.’

Các bệnh có thể phòng ngừa khi thay đổi lối sống bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số loại ung thư. Lựa chọn lối sống thông minh có thể tác động tích cực đến sức khỏe. Hãy vận động nhiều hơn; duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây và rau quả; loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn; đảm bảo ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm; không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp thanh thiếu niên và mọi người luôn khỏe mạnh.

Thông tin từ nghiên cứu này https://www.mdpi.com/2072-6641/15/22/4940 cho thấy sự cần thiết phải có những biện pháp can thiệp và giáo dục về lối sống lành mạnh cho thanh thiếu niên. Đồng thời, các bậc phụ huynh và cộng đồng cũng cần phải có trách nhiệm trong việc tạo điều kiện và khuyến khích thanh thiếu niên hình thành thói quen tốt cho sức khỏe.

Ngừng tim đột ngột là một tình trạng nghiêm trọng và thường bất ngờ, nhưng trên thực tế, nhiều trường hợp đã có các tín hiệu cảnh báo âm thầm trước đó. Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, hầu hết các ca ngừng tim đều do rối loạn nhịp tim nguy hiểm gây ra, khiến tim suy giảm nghiêm trọng hoặc mất chức năng một cách đột ngột. Nếu người bệnh không được cấp cứu kịp thời, tình trạng này có thể nhanh chóng tiến triển thành đột tử do tim.

Tình trạng ngừng tim đột ngột thường bắt nguồn từ các bệnh tim mạch tiềm ẩn, bao gồm bệnh mạch vành, suy tim, rối loạn nhịp tim hoặc các vấn đề về van tim. Các bệnh lý này có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng trước khi xảy ra biến cố tim mạch nghiêm trọng. Do đó, việc nhận biết các yếu tố nguy cơ và tín hiệu cảnh báo sớm là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời và hiệu quả.

Bệnh mạch vành là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ngừng tim đột ngột. Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu nuôi tim bị hẹp hoặc tắc nghẽn, làm giảm cung cấp máu và oxy cho tim. Suy tim, một tình trạng mà tim không thể bơm máu đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, cũng là một yếu tố nguy cơ đáng kể. Rối loạn nhịp tim, bao gồm cả nhịp tim nhanh và chậm bất thường, có thể dẫn đến ngừng tim nếu không được điều trị. Các vấn đề về van tim, chẳng hạn như hở van tim hoặc hẹp van tim, cũng có thể góp phần vào nguy cơ ngừng tim đột ngột.

Nhận biết các tín hiệu cảnh báo sớm và các yếu tố nguy cơ của ngừng tim đột ngột là bước đầu tiên quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị. Các tín hiệu cảnh báo có thể bao gồm đau ngực, khó thở, mệt mỏi bất thường, và ngất xỉu. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức.

Để ngăn ngừa ngừng tim đột ngột, việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường, và cholesterol cao là rất quan trọng. Một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên, và không hút thuốc lá, cũng có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Đối với những người có tiền sử bệnh tim gia đình hoặc các yếu tố nguy cơ khác, việc thăm khám và tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa tim mạch là cần thiết để có kế hoạch phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Ngày 18/7 vừa qua, Bệnh viện E đã tổ chức một buổi tọa đàm quan trọng với chủ đề “Ứng dụng AI trong y tế”. Đây là buổi giảng cuối cùng của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Trường Đại học FPT, trước khi ông qua đời. Trong buổi tọa đàm này, ông Tiến đã trình bày về tiềm năng to lớn của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực y tế, một lĩnh vực mà FPT đang đầu tư mạnh mẽ với hơn 1.000 kỹ sư công nghệ thông tin.

Ông Tiến đã chia sẻ về các ứng dụng AI trong y tế, bao gồm việc cá thể hóa quá trình khám chữa bệnh. Theo ông, trong tương lai, các thiết bị y tế ứng dụng AI sẽ được đưa đến tận nhà người dân để đo các chỉ số sức khỏe như nhịp tim, SpO2, và phát hiện ngừng thở khi ngủ. Ngoài ra, ông Tiến cũng đề cập đến việc ứng dụng thiết bị y tế AI trong xét nghiệm tại nhà, giúp quá trình khám chữa bệnh trở nên thuận tiện hơn.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng khẳng định rằng trong 10 năm tới, các xét nghiệm chẩn đoán có sự hỗ trợ của AI chưa thể thay thế được vai trò của các bác sĩ. Ông cho rằng, với sự phát triển của khoa học công nghệ ứng dụng AI, trong 20 năm tới, các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác hơn và nhanh hơn dựa trên kết quả xét nghiệm và chiếu chụp.

Đặc biệt, ông Tiến nhấn mạnh rằng khi mạng 4G và 5G phủ sóng trên toàn quốc, ứng dụng AI trong y tế sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giữa các bác sĩ ở các vùng miền trên toàn quốc. Ông cũng khuyên các bác sĩ cần cập nhật kiến thức về lĩnh vực này để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn.

Ngoài ra, trong chương trình tọa đàm, các chuyên gia còn hướng dẫn y bác sĩ về cách thức xây dựng AI trong thời đại 4.0. Họ nhấn mạnh rằng AI cần dữ liệu để hoạt động và cho ra kết quả chính xác, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế. Các bác sĩ cần nhập vai “chuyên môn” để cung cấp kết quả đúng cho AI, từ đó AI có thể nghiên cứu thông tin và trả ra thông tin đúng.

Buổi tọa đàm không chỉ là một bài giảng về AI mà còn là tâm huyết của ông Tiến với giáo dục và công nghệ. Tuy nhiên, ông Tiến đã qua đời đột ngột vào chiều 31/7, để lại sự tiếc nuối cho đồng nghiệp, học trò và những ai từng làm việc cùng ông. Những kiến thức ông Tiến truyền đạt sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các bác sĩ và chuyên gia công nghệ, đặc biệt trong nỗ lực kết nối y tế với công nghệ hiện đại.

Ông Tiến đã để lại một di sản quan trọng cho ngành y tế và công nghệ, và buổi tọa đàm ngày 18/7 sẽ được nhớ đến như một sự kiện quan trọng trong lịch sử của Bệnh viện E và Trường Đại học FPT. Thông qua những nỗ lực của ông, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai mà công nghệ và y tế sẽ được tích hợp một cách hiệu quả hơn, mang lại lợi ích cho người dân.

Rối loạn mỡ máu là tình trạng bất thường của các chỉ số lipid máu, bao gồm mức cholesterol toàn phần cao, LDL-C (cholesterol xấu) cao, triglycerides cao, hoặc HDL-C (cholesterol tốt) thấp. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Các chuyên gia y tế cho biết, đa số các trường hợp rối loạn chuyển hóa lipid máu là do chế độ ăn không lành mạnh, thói quen tĩnh tại (ít vận động) và nguyên nhân thứ phát do thừa cân, béo phì, các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Chế độ ăn không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu. Người Việt Nam có xu hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật nhưng ít rau xanh và hoa quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gút, rối loạn mỡ máu.

Đặc biệt, thói quen tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, trans-fat, thực phẩm siêu chế biến sẵn, đường tự do đang gia tăng ở người trẻ, dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn lipid máu cũng gặp nhiều hơn ở người trẻ. Để phòng ngừa và kiểm soát rối loạn mỡ máu, việc thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh và tăng cường hoạt động thể lực là rất quan trọng.

Thiếu hoạt động thể lực cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra rối loạn mỡ máu. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ thiếu vận động thể chất trên toàn cầu vẫn ở mức đáng báo động, với 31% người trưởng thành không tham gia vận động thể chất đủ. Dự báo tỷ lệ này có thể tăng đến 35% vào năm 2030. Tại Việt Nam, khoảng 25% người trưởng thành không tham gia vận động đủ.

Để kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị rối loạn lipid máu của Bộ Y tế khuyến cáo chế độ ăn nên giảm chất béo bão hòa xuống dưới 7-10% tổng năng lượng trong ngày, hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa (trans-fat) có trong đồ chiên rán nhiều lần, thực phẩm chế biến sẵn và bánh kẹo công nghiệp.

Ngoài ra, nên tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 từ cá béo, và tăng lượng chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Người bị rối loạn lipid máu cũng nên hạn chế cholesterol dưới 200-300 mg/ngày, tránh ăn nhiều lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và thịt đỏ nhiều mỡ. Hạn chế đường tự do và rượu bia, nhất là khi có tăng triglyceride, đồng thời giảm lượng muối ăn xuống dưới 5g mỗi ngày.

Chế độ ăn nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên cám, rau củ và trái cây tươi ít ngọt, cá biển, đậu nành và sản phẩm từ đậu, cùng với các loại hạt không tẩm muối hay đường. Với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, cùng với việc tăng cường vận động thể lực, chúng ta có thể kiểm soát và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Tóm lại, để kiểm soát nguy cơ mỡ máu, chúng ta nên thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể lực và hạn chế các thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch. Hãy ưu tiên sử dụng thực phẩm giàu dinh dưỡng và duy trì lối sống lành mạnh để có một sức khỏe tốt.