Áp lực mùa thi đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của các sĩ tử và phụ huynh. Tuy nhiên, bên cạnh sự chuẩn bị nghiêm túc cho kỳ thi, một số người đã vô tình rơi vào “thị trường ngầm” của tâm linh, nơi mà các chiêu trò trục lợi đã biến tướng thành công cụ. Trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, YouTube, hàng loạt các buổi livestream bói bài tarot, xem lá số tử vi mùa thi, dự đoán ngày thi cát hung đã xuất hiện.

Những “cô đồng online”, “thầy tarot”, “thầy tử vi AI” sẵn sàng phán đoán vận may – xui, bài thi dễ – khó, ngành học có hợp mệnh hay không. Chỉ cần một click chuột hay vuốt điện thoại, hàng nghìn học sinh chuẩn bị thi tốt nghiệp THCS, THPT và xét tuyển đại học đã rơi vào vòng xoáy hoang mang tâm lý. Nhiều học sinh đã trở nên ám ảnh và mất tập trung vào việc học tập do những phán đoán không căn cứ này.

Phạm Mai Hoa, học sinh lớp 12 Trường THPT Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ rằng cô bắt đầu xem bói bài tarot trên TikTok từ tháng 4. Người ta nói với cô rằng cô sẽ bị rớt vì không đủ nghị lực. Cô bị ám ảnh câu đó suốt, học hành mất tập trung, ngủ cũng mơ thấy mình rớt đại học. Tương tự, Đặng Ngọc Chung, 15 tuổi (Bắc Ninh) chuẩn bị thi tốt nghiệp THCS, sau khi bị một thầy tarot “phán online” rằng “năm nay mệnh không tốt, thi trượt là chắc”, em sợ đến mức mất ngủ, ăn không ngon.

Hiện tượng “dịch vụ tâm linh mùa thi” cũng nở rộ với các dịch vụ như viết sớ cầu thi, lập đàn đỗ đạt trọn gói, bút thi may mắn. Nhiều phụ huynh đã tiêu tốn một khoản tiền không nhỏ cho những dịch vụ này. Chị Hoàng Tố Nga, 40 tuổi (Hà Nội), phụ huynh có con thi tốt nghiệp THCS năm nay, chia sẻ rằng ban đầu chỉ định đi lễ để cầu an cho con, nhưng sau vài lần, cô mất gần 10 triệu cho việc lập đàn, mua lễ và “bùa thi nhớ bài”.

TS. Trần Văn Hùng, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, nhận định rằng các phụ huynh và thí sinh cần phân biệt rõ giữa tâm linh văn hóa và mê tín lừa đảo. Cầu may, dâng hương, xin chữ tại các đền, chùa là nét văn hóa truyền thống, giúp mọi người trấn an tâm lý trước những thời khắc quan trọng. Tuy nhiên, khi bị thương mại hóa, gắn với các yếu tố bói toán, yểm bùa, lập đàn lễ, giải hạn thì đó là hành vi lợi dụng tâm linh để trục lợi.

Các bác sĩ tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương cũng cho biết rằng trong tháng 5, tháng 6, số lượng học sinh lớp 12 đến khám do lo âu, hoảng loạn vì xem bói online mùa thi tăng rõ rệt. Các em học sinh cần được giúp đỡ để ổn định tinh thần, tránh sa vào lệ thuộc tâm linh. Thay vì tìm kiếm sự may mắn từ những nguồn không chính đáng, các sĩ tử nên tập trung vào việc học tập nghiêm túc, chuẩn bị kỹ lưỡng cho kỳ thi.

Những năm gần đây, tổ dân phố Đồng Muốn, phường Phúc Thuận đã chứng kiến sự chuyển mình rõ rệt. Sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng đã mang lại sự khởi sắc cho đời sống kinh tế của người dân. Tuy nhiên, điều đáng quý là trong nhịp sống mới, người dân Đồng Muốn vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Ngô Xuân Minh, Tổ trưởng tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về cây cầu mới được xây dựng trên con đường dẫn vào tổ. Trước đây, giao thông vào địa phương rất khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cây cầu mới đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và mang lại niềm phấn khởi cho người dân.

Tổ dân phố Đồng Muốn có 67 hộ dân, 236 nhân khẩu, phần lớn là người dân tộc Dao. Khoảng chục năm trước, đời sống kinh tế của người dân hết sức khó khăn. Tuy nhiên, với định hướng của chính quyền địa phương, người dân đã tập trung phát triển cây chè, cây lâm nghiệp, chăn nuôi và làm công nhân tại các công ty. Đến nay, Đồng Muốn đã có nhiều ngôi nhà khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ. Chỉ còn 2 hộ nghèo, không còn hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm. 100% trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường, không có học sinh bỏ học giữa cấp.

Ông Hà Đức Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Thuận, cho biết tổ dân phố Đồng Muốn có vị trí rất thuận lợi và quan trọng. Tổ nằm trong quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030. Đây là cơ sở pháp lý và là cơ hội cho tổ dân phố Đồng Muốn phát triển trong thời gian tới. UBND phường Phúc Thuận đang tích cực hỗ trợ người dân trong việc phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa.

Tại Nhà văn hóa tổ Đồng Muốn, các cô, các bà đang luyện tập điệu hát truyền thống của dân tộc Dao. Bà Đặng Thị Hòa, một trong những người cao tuổi của tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về việc gìn giữ bản sắc của dân tộc. Người dân Đồng Muốn vẫn duy trì đầy đủ các nếp sinh hoạt, phong tục truyền thống của người Dao, từ trang phục, đám hiếu, đám hỷ, tết nhảy, lễ Cấp sắc…

Ông Hà Đức Phương khẳng định việc gìn giữ nét văn hóa của đồng bào dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Chính quyền địa phương đã triển khai các cơ chế chính sách, văn bản hướng dẫn để giữ gìn và phát huy nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn. UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã có các chương trình hỗ trợ để bảo tồn và phát huy văn hóa của các dân tộc trên địa bàn.

Sự phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng đang thay đổi diện mạo Đồng Muốn. Những con đường bê tông phẳng phiu thay cho đường đất ngày xưa, nhà cửa khang trang hơn, đời sống vật chất đủ đầy hơn. Tuy nhiên, trong từng mái nhà, tiếng Dao vẫn vang lên thân thuộc; những bộ trang phục truyền thống vẫn được phụ nữ gìn giữ và được các chàng trai, cô gái diện vào mỗi dịp lễ, hội; những lễ nghi truyền thống vẫn được tổ chức trang trọng. Sức sống ở Đồng Muốn không chỉ đến từ sự đổi thay của hiện tại mà còn từ những giá trị văn hóa truyền thống đang được bảo tồn bền bỉ qua từng thế hệ.

Ngành Thiết kế thời trang vừa chứng kiến một sự kiện đáng chú ý khi các sinh viên trình diễn và bảo vệ thành công đồ án tốt nghiệp của mình. Đây là dịp để các bạn trẻ thể hiện tư duy sáng tạo, kỹ năng thiết kế thời trang và đánh dấu một cột mốc quan trọng trên con đường phát triển sự nghiệp của họ.

Sự kiện năm nay đã thu hút sự chú ý của công chúng với 16 bộ sưu tập thời trang đa dạng và phong phú, thể hiện sự sáng tạo và tinh tế của các nhà thiết kế trẻ. Các bộ sưu tập không chỉ thể hiện phong cách thời trang độc đáo mà còn thể hiện sự tỉ mỉ trong từng đường cắt may. Đáng chú ý, nhiều bộ sưu tập trong số này đã lồng ghép các yếu tố bản sắc văn hóa truyền thống vào thiết kế, thể hiện qua các đường nét trang phục.

Một trong những bộ sưu tập nổi bật là ‘Ngói Cháy’ của Phạm Kim Ngân, lấy cảm hứng từ nghề làm gạch truyền thống ở Vĩnh Long. Bộ sưu tập này tạo nên hiệu ứng thị giác mạnh mẽ với các gam màu chủ đạo như đỏ gạch, cam đất, xanh rêu. Ngân đã khéo léo kết hợp các kỹ thuật như đắp vải, chần len, đột chỉ, se chỉ để tạo nên những thiết kế độc đáo.

Bên cạnh đó, bộ sưu tập ‘Tứ Vân’ của Nguyễn Huỳnh Ngọc Kiều cũng gây ấn tượng khi lấy cảm hứng từ nghệ thuật khảm xà cừ. Kiều đã thể hiện các công đoạn chính của nghề khảm xà cừ qua từng đường nét trang phục, kết hợp tinh tế với các phom dáng hiện đại và kỹ thuật khắc lên da, cắt lazer, im kim loại, in 3D, in vải.

Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều sinh viên khác cũng thể hiện sự tinh tế trong việc khai thác chất liệu truyền thống và tái hiện lại qua lăng kính thời trang. Các bộ sưu tập như ‘Bóng Nước’, ‘Tứ bình’, lấy cảm hứng từ tranh sơn mài và rồng trong pháp lam thời Nguyễn, thể hiện sự đa dạng và phong phú trong cách tiếp cận chủ đề.

Hội đồng chấm đồ án tốt nghiệp, gồm các giảng viên và nhà thiết kế dày dạn kinh nghiệm, đã dành nhiều lời khen cho cá tính thẩm mỹ trong từng bộ sưu tập, tính ứng dụng thực tế cao và tinh thần làm việc nghiêm túc của sinh viên. Tuy nhiên, họ cũng góp ý về sự phù hợp giữa ý tưởng và phong cách thiết kế, đa dạng hóa phong cách poster và lựa chọn mẫu chụp ảnh.

Tối cùng ngày, sự kiện ‘Graduate Fashion Show’ đã diễn ra, trở thành điểm nhấn trong hành trình tốt nghiệp của sinh viên ngành Thiết kế thời trang. Sự đa dạng về ý tưởng, chất liệu và kỹ thuật thực hiện của 16 bộ sưu tập đã tạo nên một không gian thời trang đa sắc, thể hiện tư duy sáng tạo và khả năng tiếp cận xu hướng toàn cầu của các nhà thiết kế trẻ.

Trong suốt 29 ngày từ 1 đến 29 tháng 8, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích và ý nghĩa. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc đang hoạt động hằng ngày, đến từ 11 địa phương khác nhau.

Với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”, chương trình sẽ giới thiệu nhiều hoạt động hấp dẫn, nhằm tái hiện và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Trong khuôn khổ chương trình, sẽ tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, và tình cảm đoàn kết, chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu “Tiếng vọng buôn làng” của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Ngoài ra, còn có chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, nhằm tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên.

Cũng trong chương trình, du khách có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như “Giấc mơ cao nguyên”, “Bản làng vui trong tiếng khèn”, “Việt Nam trong tôi”, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc. Du khách cũng có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc.

Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống sẽ được tổ chức sôi nổi với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng, tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Việc này được thực hiện dựa trên Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa. Các hoạt động như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… vẫn được người dân thực hiện. Đặc biệt, các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo.

Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh. Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa.

Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương.

Ở một thời điểm mà nhiều nghề thủ công truyền thống đang dần bị mai một, việc một người thầy giáo trẻ chọn gắn bó với nghề khảm sành, khảm sứ tại xã Lộc Hà, Hà Tĩnh, là một điểm sáng hiếm hoi. Nghề khảm sành, khảm sứ từng thịnh vượng trong quá khứ tại vùng đất Bình An, huyện Lộc Hà cũ (nay là xã Lộc Hà), nhưng nay đã trở thành một phần của ký ức đối với người dân địa phương.

Thầy giáo Nguyễn Quang Thuận, người đã hơn 10 năm qua gắn bó với nghề khảm sành, sứ, đã chọn cho mình một hướng đi riêng. Ban đầu chỉ là sự tò mò và yêu thích khi thấy những bức tường khảm ở đình làng, chùa miếu, thầy Thuận đã nhặt những mảnh sành vỡ về và bắt đầu tự học, tự mày mò. Không có nền tảng đào tạo chuyên nghiệp về điêu khắc hay khảm sành, sứ, nhưng với kiến thức hội họa sẵn có và tình yêu đặc biệt dành cho mỹ thuật dân gian, thầy Thuận đã tìm hiểu thông qua những cuốn sách cũ, video trên mạng, và từ lời kể của các cụ cao niên trong làng.

Quá trình tạo ra một bức tranh khảm không hề đơn giản. Từ khâu rửa sạch, phân loại, đến việc lên bố cục, lựa chọn màu, phối hình… đều đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và cả linh cảm nghệ thuật. Thời gian hoàn thành mỗi sản phẩm tùy thuộc vào kích thước và các họa tiết mà khách hàng yêu cầu. Về kinh phí, cũng tùy thuộc vào kích thước các linh vật, dao động từ 5 đến 10 triệu đồng. Các sản phẩm khảm sành, khảm sứ chủ yếu được dùng cho các nhà thờ, các ngôi đền, mang kiến trúc cổ xưa.

Với thầy Thuận, mỗi mảnh sành, sứ không đơn thuần là vật liệu. Khi ghép chúng thành hình ảnh như rồng, phượng hay các linh vật, thầy luôn cố gắng để chúng không chỉ hài hòa về màu sắc, hình khối mà còn gợi được cảm xúc, chiều sâu trong tâm thức người xem. Chủ đề mà thầy Thuận theo đuổi chủ yếu xoay quanh văn hóa truyền thống như linh vật, tranh phong cảnh… Đặc biệt, tạo hình rồng – biểu tượng quyền uy luôn là lựa chọn hàng đầu.

Việc lựa chọn những hình ảnh gắn với văn hóa truyền thống không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ riêng mà còn gợi lại ký ức một thời nghề khảm từng hiện diện trong đời sống người dân địa phương. Thông qua việc hồi sinh nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian, thầy Nguyễn Quang Thuận đã góp phần truyền cảm hứng về sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc.

Với nỗ lực không ngừng, thầy Thuận đã tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống. Những tác phẩm này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là biểu tượng cho sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa của thế hệ hôm nay. Dưới đây là một số hình ảnh về các sản phẩm của thầy Thuận:

Thầy Nguyễn Quang Thuận đã chứng minh rằng, với đam mê và sự kiên nhẫn, chúng ta có thể hồi sinh những nghề thủ công truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa của dân tộc. Thông qua bài viết này, chúng tôi hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người về sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tọa lạc tại Hà Nội. Sự kiện này quy tụ 76 tác phẩm hội họa đa sắc màu, do các tác giả nhí thực hiện. Triển lãm không chỉ nhằm tôn vinh vẻ đẹp văn hóa truyền thống qua góc nhìn ngây thơ, trong trẻo của trẻ em mà còn tạo ra một sân chơi sáng tạo, khuyến khích các em nhỏ tự do thể hiện cảm xúc và tài năng của mình.

Họa sĩ Đào Hải Phong, người đóng vai trò cố vấn nghệ thuật cho triển lãm này, bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự chững chạc và gu thẩm mỹ trong các tác phẩm tranh của các họa sĩ nhí. Điều này cho thấy nhận thức thẩm mỹ rất tốt của các em nhỏ. Sự kiện này chứng minh rằng, mặc dù còn nhỏ tuổi, các em đã có khả năng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là sự tham gia của Nguyễn Ngọc Nam Khuê, một học sinh đang sinh sống và học tập tại Mỹ. Khuê đã tạo ấn tượng với loạt 12 tác phẩm của mình, xoay quanh các chủ đề quen thuộc như quê hương, gia đình và thiên nhiên. Việc được trưng bày tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã trở thành động lực để Khuê tiếp tục theo đuổi đam mê hội họa của mình.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà các sân chơi nghệ thuật dành cho thiếu nhi còn hạn chế và trẻ em ngày càng bị cuốn theo những trò chơi công nghệ và thế giới ảo, triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ mang ý nghĩa đặc biệt. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật thông thường mà còn là một hoạt động giáo dục, giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo và ý thức bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, một hoạt động đáng chú ý khác là workshop cộng đồng ‘Vệt màu trên sóng nhựa 2’, nằm trong khuôn khổ của triển lãm. Tại đây, các em nhỏ đã được hướng dẫn cách tạo ra các sản phẩm nghệ thuật mang tính ứng dụng từ các vật liệu như chai nhựa, ống hút, túi nilon, nắp chai, thìa nhựa… Qua hoạt động ‘chung tay – gắn kết – tái tạo’, workshop mong muốn tạo ra một không gian giáo dục nhẹ nhàng, nơi trẻ em không chỉ học vẽ mà còn học làm người sống có trách nhiệm với môi trường.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 21/7/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Mọi người có thể tham quan và trải nghiệm không gian nghệ thuật thú vị này. Đây là dịp để thưởng thức và đánh giá cao sự sáng tạo của các em nhỏ, cũng như góp phần khuyến khích và phát triển tài năng nghệ thuật của trẻ em Việt Nam.