Thị trường tín chỉ carbon đang trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường trên toàn cầu. Tại Việt Nam, việc ban hành Nghị định 119/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc quy định và tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính, cũng như thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước.
Nghị định này đặt ra mục tiêu cụ thể cho Việt Nam trong việc áp dụng cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải và hoàn thiện khung pháp lý để từng bước tham gia thị trường carbon toàn cầu từ năm 2029. Trong giai đoạn đến hết năm 2028, thị trường carbon trong nước sẽ được triển khai theo Nghị định 119, với trọng tâm là xây dựng sàn giao dịch, hệ thống đăng ký quốc gia và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon.
Nghị định 119 cũng quy định việc tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở được chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo giai đoạn và hằng năm.
Bên cạnh đó, Nghị định 119 cũng quy định về đối tượng phải đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát, bao gồm tổ chức sở hữu thiết bị có chứa các chất được kiểm soát như máy điều hòa không khí, thiết bị lạnh công nghiệp. Việc đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước xem xét phân bổ hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu cho các tổ chức theo quy định. Hạn ngạch sản xuất, nhập khẩu áp dụng cho các chất không được vượt quá tổng lượng tiêu thụ quốc gia.
Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng, thành lập sàn giao dịch carbon và xây dựng chính sách tài chính cho hoạt động của thị trường này. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan tổ chức vận hành sàn giao dịch carbon và tăng cường năng lực cho các đối tượng tham gia thị trường carbon.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính thực hiện các hoạt động thúc đẩy việc phát triển thị trường carbon và nâng cao nhận thức của cộng đồng về thị trường này.
Tóm lại, Nghị định 119/2025 đã đặt ra những quy định quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Việc triển khai thị trường carbon sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và tham gia vào thị trường carbon toàn cầu. Qua đó, Việt Nam có thể tận dụng các cơ hội mới trong việc giảm thiểu tác động môi trường và nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế.
Việc tham gia vào thị trường carbon toàn cầu cũng tạo điều kiện cho Việt Nam tiếp cận các công nghệ mới, tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài vào các dự án giảm phát thải khí nhà kính. Điều này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy phát triển bền vững.
